een-terugblik-op-de-decennialange-carriere-van-mode-icoon-donatella-versace-274115
©Getty Images

I am so fab. Check out, I’m blonde, I’m skinny, I’m rich. And I’m a little bit of a bitch.” Zo begint het eerbetoon van Lady Gaga uit 2013 aan Donatella Versace en ook zonder de titel Donatella weet iedereen meteen dat er maar één kan zijn over wie dit nummer gaat. Want Donatella Versace (68) is een popcultuuricoon. Je tekent haar zo uit. Met een lengte van 1,57 meter piepklein, maar toch rijzig vanwege de torenhoge hakken die ze altijd draagt. “Ik voel me naakt zonder hakken, mijn hakken opgeven zou moeilijker zijn dan afkicken van drugs.”

Donatella Versace: een icoon

Haar postuur nog even rank als dertig jaar geleden, het resultaat van twintig jaar lang geen dag in de sportschool missen. Het haar lang en peroxideblond, de huid donkerbrons en haar gezicht een eigen ontwerp van lipfillers, botox en wie weet wat voor ingrepen nog meer. Ze is bijna een karikatuur van zichzelf geworden en een dankbaar onderwerp van persiflages, zoals die van Maya Rudolph in Saturday Night Live, waarin ze steevast wordt neergezet als halfdronken, rokende bimbo. Iets waar Versace overigens zelf het hardst om kan lachen en ze verscheen in 2014 dan ook naast Rudolph-als-Versace op het podium tijdens de uitreiking van de VH-1 Fashion Awards.

Ook de ode van Lady Gaga werd beloond, met een advertentiecampagne waarin de zangeres verdacht veel op de ontwerper leek. Verder was Donatella te zien in cameo’s in de film Zoolander, die de modewereld op de hak neemt, en de video van het nummer Versace van rapper Migos. 

Elke week onze beste artikelen in je inbox? Schrijf je hier in voor de Vogue-nieuwsbrief.

Maar haar terugbrengen tot de karikatuur van die net iets te dunne, te zonnebankbruine, te blonde en te blingy glamourvrouw die al rokend en drinkend feestjes afloopt zou Donatella Versace ernstig tekortdoen. Want al was het nooit de bedoeling dat zij het modehuis van haar geliefde broer Gianni zou runnen, sinds zijn dood in 1997 staat Donatella Versace aan het hoofd van het miljoenenbedrijf en heeft ze er eigenhandig voor gezorgd dat Gianni’s flamboyante en unieke stijl nog steeds voortleeft en dat iedereen de naam Versace nog altijd kent – of ze hem nou correct uitspreken of niet. 

Broer en zus Versace

Donatella en haar negen jaar oudere broer Gianni waren al sinds hun prille jeugd onafscheidelijk. Ze groeiden op in Reggio di Calabria, in het arme en conservatieve zuiden van Italië. Hun vader was vertegenwoordiger, hun moeder kleermaker en ze hadden nog een oudere broer Santo en een oudere zus Tina, die op haar twaalfde overleed.

Al op jonge leeftijd bracht Gianni het liefst zijn tijd door in het atelier van zijn moeder en hij ging in zijn tienerjaren van school om haar fulltime te helpen in de zaak. Van haar leerde hij zijn legendarische drapeer- en mouleerkunsten en het vrouwenlichaam tot in de puntjes kennen. Het verhaal gaat dat mama Versace ook de dames van lichte zeden van het stadje tot haar clientèle mocht rekenen en wellicht dat Gianni en Donatella hier hun voorliefde ontwikkelden voor de sexy, glamoureus en hypervrouwelijke esthetiek – balancerend op het randje van het ordinaire – die hun stijl later zou kenmerken. 

Gianni zag zijn zusje als levende pop en vond het heerlijk om haar aan te kleden en te stylen. Maar hun band ging veel dieper, want naast dat hij haar op elfjarige leeftijd adviseerde haar haar te blonderen, vertrouwde hij haar toen ook al toe dat hij homoseksueel was. Iets wat – helemaal in de tijd, helemaal in het zwaar katholieke zuiden van Italië – een groot taboe was. Donatella veroordeelde haar broer echter in het geheel niet en toen ze oud genoeg was, zo halverwege de jaren zeventig, volgde ze hem naar het noorden van Italië, waar ze als partners in crime de disco’s van Milaan onveilig maakten. Ondertussen studeerde zij literatuurwetenschappen in Florence terwijl hij aan zijn carrière in de mode werkte als freelance-ontwerper. 

Nóg extremer gaan 

In 1978 lanceerde Gianni zijn eigen gelijknamige modehuis. Een echt familiebedrijf met broer Santo als financieel directeur en Donatella in een rol die vaak wordt omschreven als die van ‘muze’ van Gianni. Maar die omschrijving doet geen recht aan haar essentiële rol binnen het bedrijf, en dat dat vaak de perceptie is die men van haar heeft is iets dat haarzelf al jaren dwarszit. “Het stoort me enorm dat mensen denken dat ik niet werkte toen Gianni nog leefde. Dat ik een beetje rondliep op mijn hoge hakken en met mijn blonde haar, iemand om naar te kijken”, zegt ze daarover.

Juist omdat Gianni en Donatella Versace zo op één lijn zaten qua smaak en visie was zij op elk niveau betrokken bij het merk. Soms moedigde zij hem zelfs aan om nóg extremer te gaan. “In die tijd moest je saai en onzichtbaar zijn om chic te worden gevonden en dat was niet Gianni’s stijl. Luister, zei ik tegen hem, wij willen vrouwen zijn, wij willen gezien worden en wij willen laten zien dat we niet bang zijn voor wat iemand van ons vindt, who cares.” Ze ontfermde zich over de accessoires en spoorde Gianni aan zijn hakken nog hoger te maken als hij daarover twijfelde en ze had een belangrijke rol bij het maken van de iconische Versace- campagnes door legendarische fotografen als Richard Avedon en Steven Meisel. In 1989 lanceerde Gianni met Versus een tweede lijn, volledig gerund door Donatella. 

Creëren van publiciteit

Waar Gianni verlegen en bescheiden was, was Donatella outgoing en brutaal en ze had een talent voor het creëren van publiciteit. Het was Donatella die ervoor zorgde dat de front-row bij de shows van Versace vanaf het einde van de jaren tachtig steeds vaker vol zaten met rocksterren en andere celebrity’s. Daarvoor waren modeshows voornamelijk het domein van journalisten en rijke – maar anonieme – klanten en als een van de eersten in de modewereld zag Donatella het belang in van de aanwezigheid van sterren zoals Cher, Madonna en Elton John.

Broer en zus Versace stonden ook aan de wieg van het ontstaan van de supermodellenhype begin jaren negentig, met als sleutelmoment de show in 1991 waarin modellen Linda Evangelista, Christy Turlington, Naomi Campbell en Cindy Crawford gearmd de show sloten op de tonen van Freedom van George Michael – een referentie aan de iconische videoclip van dat nummer waarin zij de tekst playbacken. 

Lees het volledige artikel in het novembernummer van Vogue Nederland, dat nu in de winkels ligt en hier online te bestellen is.