LEES OOK

‘Dit is wat ik heb gedaan om mijn jarenlange hoofdpijn te verminderen’

Lisa Goudsmit

Spanningshoofdpijn en clusterhoofdpijn

Dat brengt ons op spanningshoofdpijn. Terwindt: “Dit is helaas vaak een soort prullenbakbegrip, waarbij je je kunt afvragen of we allemaal wel hetzelfde bedoelen. Echte spanningshoofdpijn voelt vaak als een strakke band om het hoofd. In tegenstelling tot migraine is er bij spanningshoofdpijn alleen sprake van zeer lichte overgevoeligheid voor licht en soms een beetje misselijkheid. Bij migraine is er sprake van uitgesproken misselijkheid, soms tot braken aan toe, en een zodanige overgevoeligheid voor licht en geluid dat mensen zich terugtrekken in een donkere, stille kamer.”

Dan is er clusterhoofdpijn, een begrip dat je tegenwoordig veel hoort. Professor Terwindt: “Mensen denken vaak dat ze deze hoofdpijn hebben, maar het is eigenlijk heel zeldzaam. Clusterhoofdpijn bestaat uit korte aanvallen met een stekende pijn rondom het hoofd. Een aanval duurt 15 minuten tot 3 uur en je kunt in een nacht meerdere aanvallen hebben.” Opvallend: deze vorm van hoofdpijn komt veel meer voor bij mannen dan vrouwen en maar 0,1 % van de bevolking heeft er last van.

Dr. David Mosmuller is gepromoveerd op plastische chirurgie, werkzaam als medisch directeur en cosmetisch arts bij Doctors at Soap. Naast dat hij botox zet voor esthetische doeleinden, heeft hij ook veel ervaring met het gebruik van botox voor hoofdpijnklachten. Hij vertelt dat er wetenschappelijk sluitend bewijs is van de effectiviteit van botox bij migraine, waarover we later meer vertellen. Botox zorgt ervoor dat het signaal tussen de zenuw en een spier tijdelijk niet meer werkt, waardoor je die spier een bepaalde periode minder of niet meer kunt bewegen. Als spanningshoofdpijn voortkomt uit spierspanning, zou dit dus zeker effect kunnen hebben.

LEES OOK

‘Ik dronk een week lang 2,5 liter water per dag en dit is wat het met mijn huid en lichaam deed’

Daisy Jones

Dr. Mosmuller: “In 2023 werd wereldwijd onderzoek gebundeld in een grote analyse naar de werking van botox bij spanningshoofdpijn. Deze studie liet een significant positief effect zien. Toch zijn wetenschappers nog voorzichtig: de studies lopen uiteen in kwaliteit en de onderzochte groepen zijn relatief klein. Hoewel botox wél wordt vergoed bij chronische migraine, geldt dat nog niet voor spanningshoofdpijn. Daarvoor is simpelweg nog meer bewijs nodig.”

Botox bij spanningshoofdpijn

Dat neemt niet weg dat botox volgens dr. Mosmuller wél kan werken tegen spanningshoofdpijn: “Daar ben ik namelijk wel degelijk van overtuigd. Ik heb in 13 jaar al meer dan 50 duizend botoxbehandelingen gedaan en zie vaak dat mensen positief effect ervaren bij hun hoofdpijnklachten.” De cosmetisch arts vertelt dat in sommige gevallen mensen in eerste instantie langskomen voor esthetische doeleindes, bijvoorbeeld het verminderen van een frons- of voorhoofdlijnen. Vervolgens blijkt dat ook hun hoofdpijn verdwijnt. “Waar in eerste instantie die verminderde hoofdpijn werd gezien als bij-effect, vragen mensen nu speciaal hiervoor botox. Als iemand langskomt met deze klachten, kijken we eerst waar de pijn precies zit.” Volgens Dr. Mosmuller kan spanningshoofdpijn ontstaan vanuit zowel de nek, maar ook vanuit spanning in het voorhoofd zelf of rond de ogen. Vandaar dat het ook kan voelen als een strakke band om het hoofd.

“Als de pijn vooral in het voorhoofd zit, kun je in de frons en op het voorhoofd een klein beetje botox spuiten. Als het op de slapen is, zetten we botox in de temporale spier richting de haargrens. Er zijn ook mensen die hun kaken klemmen of knarsen ’s nachts en daar hoofdpijn van krijgen. Dan biedt botox in de musculus masseter (de kauwspier) uitkomst, als het juist vanuit de nek komt, dan biedt botox in de nekspieren verlichting.” Maar, stelt hij: “Ik blijf een arts en kijk graag holistisch naar klachten. Soms zorgt veel achter een scherm zitten voor hoofdpijn doordat je fronst, maar ook omdat je ergonomisch verkeerd zit en dus nekpijn krijgt. We vragen ook of iemand stress heeft of veel alcohol drinkt. Soms ligt de oplossing dan daar, of is bij hoofdpijn door kaakklemmen een bitje toch beter. En, ook bij botox geldt: veiligheid staat voorop.”

Professor Terwindt benadrukt nog eens dat er geen goed bewijs is dat botox werkt bij spanningshoofdpijn. “Alleen bij chronische migraine is bewezen dat botox kan helpen”, vertelt ze.

Migraine

Bij een migraine-aanval, durend tussen de 4 en 72 uur, horen specifieke klachten, vertelt Gisela Terwindt. Er bestaat migraine ‘zonder aura’, de ‘gewone’ soort zonder neurologische verschijnselen: dan heb je last van een bonzend gevoel aan een kant, ben je overgevoelig voor licht en geluid en/of matig tot ernstig misselijk. Bij migraine ‘met aura’ zien mensen soms flitsen, hebben tinteling in arm en been en kunnen soms niet op woorden komen. Terwindt: “Maar liefst 33 procent van de vrouwen heeft ooit last van migraine, tegenover 15% van de mannen.” Migraine bevat, vertelt Terwindt, een erfelijk component. Ook spelen hormonen een rol.

“We doen daar onderzoek naar via WHAT-studies: Women, Hormones, Attacks, Treatments. We zien dat vrouwen rondom hun menstruatie heftigere klachten hebben, en dus wel medicatie nodig hebben, maar daar ook weer heftiger op reageren. Dit omdat hun lichaamsgewicht vaak lager is. Zo krijgen vrouwen de migraine moeilijker onder controle.” Gelukkig is er momenteel in de medische wereld en in de media meer aandacht voor de invloed van hormonen, hun cyclus en de menopauze op de gezondheid van vrouwen. Terwindt: “Ik maak me er echt hard voor dat we het vrouwenbrein goed onderzoeken, bijvoorbeeld door die WHAT-studies. Wat cardiologe Angela Maas voor onderzoek naar het vrouwenhart heeft gedaan, willen wij doen voor het brein. Zo is migraine ook een teken van minder goede vaatgezondheid; daarom moeten we deze vrouwen extra goed in de gaten houden.”

Professor Terwindt legt uit dat medicatie migraineklachten vaak goed kan onderdrukken. “Al werkt dit niet voor iedereen even effectief. Er zijn twee soorten behandelingen. De aanvalsbehandeling: bij minder dan twee aanvallen per maand of milde klachten krijgen patiënten vaak middelen zoals triptanen, die het beste direct bij het begin van een aanval worden ingenomen. En de preventieve behandeling: bij frequente of heftige aanvallen kan een preventieve behandeling nodig zijn, met tabletten of injecties om het aantal en de ernst van de aanvallen te verminderen.”

Botox bij migraine

Zowel Dr. Mosmuller als professor Terwindt hebben ervaring met botox tegen migraine. Eerstgenoemde vertelt dat er veel onderzoek naar is geweest en dat botox wetenschappelijk bewezen effect heeft bij mensen die last hebben van migraine-aanvallen. “De meta-analyses, waarbij de resultaten van meerdere wetenschappelijke onderzoeken worden vergeleken, bewijzen dit. Bij mensen die meer dan vijftien hoofdpijndagen per maand hebben, is een significante pijnverlichting aantoonbaar als je elke drie maanden 155 units botox zet.”

Dit zijn ruim dertig spuitjes rondom het hoofd, in de nek en schouders. Dat is aanzienlijk meer dan er bij spanningshoofdpijn wordt ingezet. Mosmuller: “Vandaar dat veel mensen niet in aanmerking komen voor dit protocol. Bij ons kost deze behandeling € 750 per sessie, terwijl dezelfde behandeling in het ziekenhuis ruim € 1.000 per drie maanden kost. In het ziekenhuis wordt de behandeling vergoed door de zorgverzekeraar, mits aan de juiste medische criteria wordt voldaan. Zij kunnen dan kiezen voor de eerder genoemde, niet-vergoede vorm met minder botoxinjecties.” Neuroloog Gisela Terwindt: “In mijn ervaring werkt botox vooral bij mensen met ernstige migraine, omdat het inwerkt op bepaalde zenuwbanen, niet als spierverslapper. Het werkt ook alleen als je zeer grote hoeveelheden spuit in het hele voorhoofd, de schouders en de nek.”

De professor neurologie legt uit dat de behandeling met botox in het ziekenhuis bij chronische migraine wordt gedaan door neurologen of gespecialiseerde pijnartsen. “Zij geven 31 tot 39 prikken per keer, wat veel intensiever is dan de behandeling die cosmetisch artsen doen. Het doel is dan ook niet om spieren te verslappen, maar om zenuwen buiten de schedel te beïnvloeden, wat mogelijk ook effect heeft op het centrale zenuwstelsel in de hersenen.” Terwindt raadt aan bij hoofdpijn altijd naar een neuroloog te gaan die er echt verstand van heeft. “Dan krijg je de juiste behandeling voor de juiste soort hoofdpijn. Als je dat niet doet, loop je het risico op hoge kosten die je zorgverzekering niet vergoedt.”

Hieronder lees je meer informatie over botox:

LEES OOK

Botox is steeds populairder, maar is het gevaarlijk? Een cosmetisch arts over de feiten en fabels

Lisa Goudsmit

Wat te doen met hoofdpijn?

Tot zover de verschillende soorten hoofdpijn, maar wanneer moet je ermee naar de dokter? Professor Terwindt: “Als je echt hinder ondervindt van hoofdpijn – en dan maakt de frequentie niet uit – en een aspirientje werkt niet, ga dan naar de huisarts. Diegene heeft vaak kort de tijd dus dan wil je de goede vragen stellen. Zoals: kan mijn hoofdpijn migraine zijn? Of: komt mijn hoofdpijn van een klap of ongeluk? En dan gaat de arts vast vragen of je buiten bewustzijn bent geweest, en of je bij het ziekenhuis bent geweest en of je een CT-scan hebt gehad. Hij of zij kan je vervolgens naar medische experts doorverwijzen.”

Terwindt waarschuwt tegelijkertijd voor het zelf ‘uitdokteren’ van een diagnose en medicijnen met hulp van sociale media als TikTok. “Er circuleren namelijk ook tips die averechts werken, zoals Himalayazout. Dat zou helpen tegen hoofdpijn, maar zorgt juist voor een hoge bloeddruk en dus weer voor hoofdpijn.”

‘Dit deed ik tegen mijn hoofdpijn’

Zoals gesteld heb ik zelf al jaren last van spanningshoofdpijn; of althans, dat denk ik dat het is door wat professor Terwindt en dokter Mosmuller vertellen. Het afgelopen jaar had ik nog meer last van hoofdpijn na een ongeluk. Of eigenlijk was dit een ander soort pijn: nekpijn door een whiplash die ‘doorstroomde’ naar mijn hoofd.

Hiertegen heb ik van alles geprobeerd. Van dagelijks, maandenlang, paracetamol slikken tot elke week fysiotherapie. En van allerlei oefeningen thuis, tot wandelen, mijn dieet aanpassen tot, jawel, uiteindelijk ten einde raad ook botox. Hoe dit alles beviel, en of het werkte, lees je in dit artikel:

LEES OOK

‘Dit is wat ik heb gedaan om mijn jarenlange hoofdpijn te verminderen’

Lisa Goudsmit