Ghana Must Go-tas: van cultureel conflict tot modestatement

‘Neem de Ghana Must Go-tas mee.’ Als je bent opgegroeid in een Nigeriaans gezin heb je deze woorden tenminste één keer gehoord. De tas is zo stevig, dat ik me soms afvraag wat je er niet in kunt vervoeren. Hij is meestal gemaakt van duurzaam, felgekleurd en lichtgewicht geweven polypropeen materiaal en wordt gebruikt voor het vervoeren van zware dingen zoals kleding, huishoudelijke artikelen of boodschappen.

Ook is-ie bijzonder fashionable voor een tas waar ‘niet in mode geïnteresseerde familieleden’ boodschappen in vervoeren. Maar wat is de geschiedenis van de West-Afrikaanse tas? En hoe is de go to-bag onder migranten wereldwijd zo populair geworden dat zelfs Louis Vuitton en Balenciaga hun eigen varianten uitbrachten? Lees hier alles wat je moet weten over de tas die zo geworteld is in het Afrikaanse erfgoed.

Ghana must go-tas Nobukho Nqaba — ©Nobukho Nqaba

Geschiedenis Ghana Must Go-tas (in een notendop)

De Ghana Must Go-tas (Ghana moet gaan), is het resultaat van een cultureel conflict tussen buurlanden Nigeria en Ghana. De tas zou zijn ontstaan in Nigeria in 1983 tijdens een massale deportatie van twee miljoen migranten zonder geldige verblijfsvergunning, waarvan de meeste Ghanezen waren. De Nigeriaanse regering gaf de migranten een ultimatum van 48 uur om het land te verlaten.

Nooit meer iets missen van Vogue.nl? Meld je nu aan voor de nieuwsbrief en ontvang het laatste fashion- en beautynieuws

Gevolg? Afrikaanse migranten werden gedwongen hun bezittingen in te pakken in elke tas die ze konden vinden. En de enige beschikbare tassen waren grote, stevige, geruite tassen die vroeger werden gebruikt voor het vervoer van cacaobonen. En dit werden de Ghana Must Go-tassen. ‘De veerkrachtige vluchtelingen moesten het doen met wat ze hadden’, zoals schrijfster Taiye Selasi het gedachtegoed van de migranten omschrijft in haar boek Ghana Must Go (2013).

Symbool voor migratie

In alle hoeken van de wereld wordt de Ghana Must Go-tas geassocieerd met migratie. De tas heeft inmiddels talloze andere roepnamen gekregen. Door veel Fransen met Maghrebi-roots wordt de tas le sac Marseillais genoemd. Dit omdat het gebruikt werd door migranten die via Marseille aankwamen. In de Verenigde Staten heet de tas Chinatown tote door de grote hoeveelheid migranten uit China. Duitsland kent de tas als Türkenkoffer. En in Thailand staat de tas bekend als Market Bag. Maar de meeste mensen kennen ‘m als migrantentas. Dit laatste omdat-ie nog altijd veel gebruikt wordt door vluchtelingen wereldwijd, waaronder Oekraïense vluchtelingen, om spullen in te vervoeren. De tas is namelijk betrouwbaar en veelzijdig – precies wat je nodig hebt voor een stressvolle reis.

Tas voor vluchtelingen wordt high fashion

Maar…het beeld van de Ghana Must Go-tas als enkel vluchtelingentas is inmiddels compleet verstoord. En dat door niemand minder dan Marc Jacobs in 2006. Jawel, de Louis Vuitton-ontwerper bracht zijn eigen peperdure versie van de tas uit tijdens de lente/zomer 2007-collectie in Parijs.

Ook modehuis Celine was fan van de levendige tas en nam de driekleurige print over voor hun herfst/winter 2013-collectie. Een andere versie, populair onder Thaise migranten, spotten we drie jaar later tijdens de debuutcollectie van Demna Gvasalia voor Balenciaga in 2016. Nu, in 2023, blijven luxe modehuizen, waaronder Balenciaga, varianten van de tas uitbrengen (hier nog te koop). Kortom: de vluchtelingentas is hartstikke high fashion.

Afrikaans erfgoed

Maar, laten we vooral niet vergeten dat de tas geworteld is in het Afrikaanse erfgoed, benadrukt hoofdredacteur van British Vogue, Edward Enninful in zijn boek A Visable Man (2022). De 51-jarige moderedacteur omschrijft de tas als een ‘symbool van Afrikaanse vindrijkheid en trots’. Enninful vertelt over zijn reis als vluchteling uit Ghana naar het Verenigd Koninkrijk.

Zijn reis is het bewijs dat ook vluchtelingen een van de meest gerespecteerde fashion forces in de modewereld (of wat voor bedrijfstak dan ook) kunnen worden (must read!). Hij stelt dat de Ghana Must Go-tas, die heel kleurrijk is, maar ook heel zwaar kan zijn, voor veel Afrikanen een metafoor is voor het leven. De Ghana Must Go-tas is namelijk niet alleen een symbool van de Nigeriaanse geschiedenis of Afrikaanse migratie, maar ook een bewijs van menselijke veerkracht en aanpassingsvermogen.