Code Noir een Caribisch kookboek noemen, dekt eigenlijk de lading niet. In Code Noir staan namelijk niet alleen recepten. Het is een uitgebreide geschiedenisles én persoonlijk inkijkje in deze zeer gevarieerde keuken met zo veel verhalen. We spreken maker Lelani Lewis, oprichter van kookatelier Atelier Code Noir, over waarom ze dit boek zo graag wilde maken en waar eten voor haar om draait. Daarnaast vroegen we haar naar de symbolische betekenis van bepaalde gerechten – ook met het oog op Keti Koti, de viering van de afschaffing van slavernij in Suriname en op de Nederlandse Antillen in 1873. Tot slot vindt je hieronder drie bijzondere recepten uit Code Noir.
Lelani Lewis
Lelani Lewis is geboren en getogen in Londen, waar ze opgroeide als de dochter van een Ierse moeder en een van oorsprong Caribische vader, komend van Grenada. Acht jaar geleden verhuisde Lewis naar Amsterdam. “Ik wilde mezelf hier opnieuw uitvinden”, vertelt ze eerlijk. “In Londen werkte ik als projectmanager, maar al van jongs af aan was ik geïnteresseerd in eten. Mijn vader raadde me echter af kok te worden.”
Eenmaal in Amsterdam besloot ze toch haar hart te volgen. “Ik begon pop-uprestaurants. Voor de eerste bereidde ik meteen een maaltijd bestaande uit acht gangen. Huilend in de keuken dacht ik toen wel even: waarom doe ik dit eigenlijk?” Lachend: “Het geheime ingrediënt die avond waren tranen.”
De avond was uiteindelijk een groot succes en meerdere pop-ups volgden. “Mensen waren zo enthousiast, en dat gaf mij weer vreugde. Ik hield van het idee mensen gelukkig te maken. Maar iedereen stelde ook vragen over de Caribische keuken waarop ik het antwoord niet wist. En dus besloot ik onderzoek te gaan doen naar die geschiedenis.”
Elke week onze beste artikelen in je inbox? Schrijf je hier in voor de Vogue-nieuwsbrief.
Code Noir
Hoe ontstond dan uiteindelijk het boek Code Noir?
“Het zaadje werd jaren geleden al gepland. Ik ben sinds 2017 bezig met onderzoek naar de Caribische keuken. Het eerste boek dat ik las, was Sky Juice and Flying Fish van Jessica B. Harris. Deze culinaire historica, universiteitsprofessor en kookboekauteur is ook de co-producer van de docuserie High on the Hog op Netflix, over de Afro-Amerikaanse keuken, gebaseerd op haar gelijknamige boek. In haar boeken schrijft Harris uitgebreid over de Caribische eilanden en Caribisch eten. Mede naar aanleiding daarvan stuitte ik op het manuscript Code Noir, van de Franse koning Lodewijk XIV. Dit decreet uit 1685 gaat over hoe je slaaf gemaakten behandelt – of mishandelt, eigenlijk. Echt vreselijk! Het dehumaniseert mensen compleet.”
Waarom noemde je je boek dan ook Code Noir?
“Gek genoeg inspireerde die Code Noir van Lodewijk XIV me. Of het motiveerde me eigenlijk, om dit verhaal te vertellen en de recepten te delen. Geïnspireerd op die Code Noir heeft mijn boek ook een donkere cover, terwijl het kookboek binnenin explodeert van kleur. Voor mij symboliseert dat de Caribische keuken en haar geschiedenis; het heeft een donkere geschiedenis, maar de mensen en het eten zelf zijn heel kleurrijk, veerkrachtig en vrolijk.”
Hoe is het boek uiteindelijk praktisch ontstaan?
“Ik werkte sinds 2021 aan het boek. In die tijd had ik met koks Samuel Levie, Joris Bijdendijk, Nadia Zerouali en duurzaam ondernemer Willa Stoutenbeek een concept op Clubhouse (een app die kort populair was tijdens de lockdowns met een soort live podcastsessies, red.). Onze Clubhouse-sessies gingen over de melting pot van eten en over hospitality. Op een dag zei ik tegen Joris dat ik zijn boeken had en ook zo graag een boek wilde maken. Hij heeft me heel erg geholpen door me te koppelen aan zijn uitgever. Zo is mijn boek er uiteindelijk gekomen. Geluk gaat over hard werken en kansen krijgen en ze grijpen, zegt men. Dat was mijn geluksmoment.”
