Sara, gefeliciteerd! Hoe is het voor jou nu deze prijs te winnen? 

“Fantastisch! Het was een totale verrassing, en ik ben nog steeds overdonderd. Als Aziatische-Nederlandse, queer vrouwelijke kunstenaar vervult het me met enorme trots dat ik deze prijs ontvang. Ik ben al sinds 1999 aan het werk als beeldend kunstenaar, en mijn kunstenaarschap heeft verschillende transformaties gekend. Nu ben ik in een fase dat ik goed moet nadenken: hoe kan ik de vele buitenlandse reizen voor tentoonstellingen combineren met het creëren van nieuw werk, waar veel onderzoek en tijd aan vooraf gaat. Hoe kan ik uitbreiden, zonder dat ik concessies doe aan mijn werk of werkwijze, waar veel aandacht en zorg in zit. Dat laatste is heel belangrijk voor mij, want daar zit ook het plezier in, het moment waar idee en materialisatie samen komen.

Volgens het persbericht ‘onderstreept de Theodora Niemeijer Prijs het belang van de noodzaak tot betere representatie van vrouwelijke kunstenaars’. Advocaat van de duivel: is dit dan nog zo hard nodig?

“Ja, vaak wordt gedacht dat vrouwenongelijkheid iets is van Arabische landen, maar helaas leven we in Nederland, in Europa en de VS ook nog in een wereld waar mannelijke kunstenaars buitenproportioneel vaker worden aangekocht door musea. Met publiek geld én voor veel hogere prijzen. Ze krijgen ook vaker grote solotentoonstellingen, hebben grotere budgetten tot hun beschikking en bezetten prominente machtsposities. Dan hebben we het alleen nog over de gender pay gap, en nog niet eens over vrouwen van kleur. Tijdens mijn academietijd had ik op een enkele vrouw na alleen les van witte mannelijke docenten. Deze prijs is noodzakelijk om dit systeem verder te doen ontmantelen en te veranderen naar een gelijkwaardige kunstwereld.”

Koloniale geschiedenis

In je werk onderzoek je thema’s rondom Eurocentrisme, dekolonialisering, racialisering, (collectieve) heling en sjamanisme. Hoe zou je je kunst zelf omschrijven aan iemand die nog nooit iets van jou zag? 

“Mijn werk heeft een onderzoekende, politieke component, maar is tegelijkertijd heel visueel en rijk aan kleur, ritme en geluid. Ik maak daarbij gebruik van film, geschilderde visioenen die ik projecteer, maar ook geluid, geschreven en gesproken tekst. Vaak werk ik langere tijd aan een werk, soms wel twee of drie jaar, wat dan allemaal samenkomt in een serie tekeningen of een grote geluid- of filminstallatie. Als je bijvoorbeeld Four Months, Four Million Light Years bezoekt, dan word je eigenlijk meegenomen op een sjamanistische helingsreis, waarbij voorouders worden aangeroepen door tekstbanieren en liederen. Mijn werk heeft iets heel intiems, en tegelijkertijd bevraagt het denkbeelden en denksystemen, die mensen uitsluiten of ontmenselijken. Bij The Mother Mountain Institute hoor je moeders uit het Globale Zuiden wiens kinderen zijn gestolen voor adoptie naar witte families, tegelijk spreekt een berg spirituele woorden van troost.”

Wat hoop je dat mensen ervaren of leren als ze jouw werk zien?

“Ik hoor dat mensen diep geraakt en ontroerd zijn door mijn werk, en dat het werk nieuw licht werpt op bijvoorbeeld transnationale en transraciale adoptie, maar ook hoe we gezamenlijk de samenleving inrichten. Ik stel vragen op een onverwachte en niet confronterende manier over zeer pijnlijke en moeilijke hoofdstukken uit de koloniale geschiedenis, die tot op de dag van vandaag nog altijd doorwerken. Ik draai vaak het perspectief om, waardoor mensen ervaren wat het is om op een bepaalde manier benaderd te worden. Ik laat ruimte om zelf tot nadenken, reflectie te komen. Ik geloof in de transformerende en betoverende kracht van kunst, en dat je als kunstenaar bepaalde waarden kan uitdragen.”

Prijzengeld Theodora Niemeijer Prijs

Tot slot: hoe ga je het prijzengeld besteden? 

“Ik ga hier eerst eens goed van genieten, en dit mooie nieuws tot me door laten dringen. Dan ga ik bedenken hoe ik dit het beste kan besteden, om mijn praktijk verder te bestendigen en eventueel uit te breiden.”