In gesprek met Iris van Herpen over haar nieuwste collectie

Iris van Herpen is lange tijd een onbezongen held geweest op de kalender van de coutureweek. De Nederlandse ontwerper trekt niet noodzakelijkerwijs de enorme menigten gezien bij Chanel, Dior of Valentino, maar imponeert de modewereld stilletjes met haar adembenemende, grensverleggende ontwerpen. Blikvangers zijn onder meer haar Magnetic Moon Dress uit de herfst/winter 2013 collectie. Of de hypnotiserende herfst/wintercollectie 2019, geïnspireerd op het werk van beeldhouwer Anthony Howe. Niet gek dat Iris van Herpen groot favoriet is bij een reeks high-profile figuren als Lady Gaga, Beyoncé en Grimes. We gaan met de ontwerper in gesprek over haar nieuwste couture collectie, die het 15-jarig jubileum van het modehuis markeert.

Iris van Herpens jubileumcollectie

Voor haar 15de jubileumcollectie denkt Van Herpen aan de toekomst. ‘In plaats van terug te kijken, wilde ik vooruit kijken,’ vertelt de Nederlandse ontwerpster aan Vogue via Zoom. Het gesprek vindt plaats slechts een paar dagen voor haar eerste fysieke show in Parijs sinds het begin van de pandemie. ‘De collectie duikt in het moment waar hyperrealiteit realiteit wordt. Waar het onderscheid tussen digitale realiteit en fysieke realiteit wordt samengevoegd en het onmogelijk is om het verschil tussen de twee te herkennen.’ Terwijl een heleboel merken de Metaverse zijn toegetreden via NFT’s en digitale kleding op avatars, ging van Herpen een samenwerking aan met Microsoft om de digitale en fysieke wereld samen te brengen met behulp van augmented reality (AR)-technologie. ‘Je ziet de modellen en de catwalk gecombineerd met een hologramervaring,’ legt ze uit. ‘Het resultaat is een inspirerend dialoog tussen de avatars en de fysieke modellen.’

Om de meervoudige identiteiten te verkennen die kunnen bestaan in het fysieke- en digitale rijk, haalt Van Herpen inspiratie uit Ovidius’ Metamorfosen. Met name de mythen van Arachne, Narcissus en Daphne en Apollo werden verwerkt in Van Herpens ingewikkelde ontwerpen en virtuele catwalk-ervaring. ‘Ik ging terug naar de gedichten van Ovidius die het heeft over transformatie en metamorfose van identiteit,’ zegt ze. ‘Het is zo’n tijdloos onderwerp: de vragen over het bestaan en over wie we zijn voorbij ons fysieke lichaam. Die vragen zijn vandaag de dag relevant en worden zelfs relevanter nu onze digitale realiteit zich uitbreidt.’

Duurzame technologie

Deze ideeën van transformatie en technologie zijn natuurlijk al lang verankerd in het werk van Van Herpen. Al zolang ze sinds 2011 voor het eerst de Parijse Couture Week opluisterde met haar bijzondere, op sciencefiction geïnspireerde ontwerpen. Digitale technologie heeft altijd centraal gestaan in de constructie van haar stukken, die gebruik maken van complexe 3D-printtechnieken en nieuwe, innovatieve materialen. Dit seizoen zijn dat onder andere hi-tech biologisch afbreekbare materialen gemaakt van algen en overgebleven schillen van cacaobonen. Maar ook zijde gemaakt van bananenblad passeert de revue. ‘De materialen zijn toekomstgericht, maar met een natuurlijke twist’, legt Van Herpen uit. Ze voegt eraan toe dat ook gerecyclede materialen een rol spelen. Zo heeft de ontwerper bijvoorbeeld opnieuw gerecycled oceaanplastic gebruikt, onderdeel van een lopende samenwerking met Parley for the Oceans.

Door deze materialen te gebruiken hoopt Van Herpen andere ontwerpers te inspireren om in de toekomst duurzamer te werk te gaan. ‘Deze materialen zijn niet exclusief voor ons; ze zijn ook beschikbaar voor andere merken,’ aldus de ontwerpster. ‘Een heel belangrijk deel van de oplossing is samenwerking; we moeten meer als één gemeenschap gaan denken.’ Van Herpen ziet ook mogelijkheden voor een duurzamere industrie door het gebruik van digitale technologie. ‘We weten allemaal dat mode als industrie moet veranderen. Er is een groot probleem met overproductie,’ zegt ze. ‘Met couture creëren we alleen wat klanten willen, maar de Metaverse zou prêt-à-porter merken kunnen helpen hun collecties digitaal te tonen en te monitoren wat klanten willen. Dit zou de productie enorm kunnen verminderen.’

Eigen mode-expositie in Parijs

Hoewel van Herpen altijd vooruit kijkt in haar werkwijze, werkte de ontwerper ook aan een nieuw expositie voor het Musée des Arts Décoratifs in Parijs volgend jaar. Het geeft haar de gelegenheid om de balans op te maken van wat ze tot nu toe heeft bereikt. ‘Ik ga opnieuw door alle collecties, inspiraties en samenwerkingen heen. Het is net een tijdmachine,’ zegt ze. ‘Het voelt heel speciaal om dat te kunnen doen.’ Eén van haar meest trotse wapenfeiten is dat haar ontwerpen zijn aangekocht door enkele topmusea over de hele wereld, waaronder The Metropolitan Museum Of Art, het Royal Ontario Museum en het Groninger Museum. ‘Het feit dat de museumwereld mijn creaties op een andere manier omarmt geeft veel betekenis aan mijn werk,’ vervolgt Van Herpen.

Wat haar verwachtingen voor de komende 15 jaar zijn? ‘Mijn belangrijkste focus is het tonen van een alternatief binnen de mode. Hoe kunnen we anders denken en dingen maken, hoe te creëren, hoe samen te werken – ik denk dat dit belangrijker is dan ooit,’ concludeert ze. ‘Ik hoop een voorbeeld te zijn dat je succesvol kunt zijn, zelfs als je niet de grootste bent. En misschien kun je zelfs juist hierdoor een groter effect hebben.’