is-het-tegenwoordig-genant-om-een-vriend-te-hebben-370769
©Launchmetrics/Spotlight

Zodra iemand op sociale media begint met “mijn vriend–”, gaat hij op stil. Er is niets frustrerender dan iemand volgen voor hun leuke content, om vervolgens te zien hoe hun hele online persoonlijkheid plots verandert in “mijn-vriendje-dit, mijn-vriendje-dat”. Misschien komt dat omdat het lange tijd voelde alsof we leefden in wat een van mijn favoriete Substack-schrijvers “Boyfriend Land” noemt: een wereld waarin de online identiteit van vrouwen draaide om hun partner. Oen omgekeerde situatie zag je zelden. Vrouwen werden beloond voor het vinden en behouden van een man, met sociale status en bewondering als prijs. Toen dit vervolgens ook nog eens via sociale media kon worden omgezet in engagement en, voor wie ambitieus genoeg was, financieel gewin, werd het helemaal verstikkend.

Een vriend hebben gênant?

Toch is er de laatste tijd een duidelijke verschuiving te zien in hoe mensen hun relaties online tonen. In plaats van een volledige hard launch van hun geliefde, kiezen veel heterovrouwen voor subtielere hints: een hand op een stuur, twee glazen die klinken bij het diner, of de achterkant van iemands hoofd. In de meer extreme gevallen zie je wazig gemaakte gezichten op trouwfoto’s of professioneel gemonteerde video’s waarin de verloofde zorgvuldig uit elk shot is geknipt. Vrouwen verbergen het gezicht van hun partner alsof ze hun bestaan willen uitwissen, zonder hem daadwerkelijk te verbergen.

Elke week onze beste artikelen in je inbox? Schrijf je hier in voor de Vogue-nieuwsbrief

Wat is hier aan de hand? Schamen mensen zich tegenwoordig voor hun vriendje? Of speelt er iets complexers? Het lijkt erop dat vrouwen balanceren tussen twee werelden: die waarin ze de sociale voordelen willen van een relatie, maar niet zo ‘boyfriend-obsessed’ willen lijken dat ze een beetje sneu overkomen. “Ze willen de beloning en de status van een relatie, maar begrijpen ook hoe burgerlijk het is”, zegt schrijver en activist Zoé Samudzi. Met andere woorden: in een tijdperk van wijdverbreid heterofatalisme willen vrouwen niet gezien worden als iemand die volledig om haar man draait. Maar ze willen ook de status die bij een relatie hoort niet verliezen.

Maar het gaat niet alleen om imago. Toen ik op Instagram een oproep deed aan mijn 65.000 volgers, vertelden veel vrouwen me dat ze bijgelovig waren. Sommigen vreesden het “boze oog”: het idee dat andermans jaloezie zo krachtig kan zijn dat het hun relatie zou verbreken. Anderen waren bang dat de relatie zou stuklopen – en ze dan zouden blijven zitten met al die oude posts. “Ik zat twaalf jaar in een relatie en heb hem nooit één keer gepost of over hem geschreven online”, vertelt Nikki (38). “We zijn onlangs uit elkaar gegaan en ik denk niet dat ik ooit nog een man online zal plaatsen. Hoe romantisch ik ook ben, mannen stellen je toch altijd teleur, zelfs na twaalf jaar, dus hem claimen voelt gewoon gênant.”

Niet cool 

Toch heerste er, zowel bij single als bezette vrouwen, een gevoel dat het bijna iets schuldigs is om met een man samen te zijn. In de podcast The Delusional Diaries, gepresenteerd door twee New Yorkse influencers, Halley en Jaz, bespreken ze of het tegenwoordig “lame” is om een vriendje te hebben. Een populaire reactie luidde: “Waarom voelt het hebben van een vriendje zo Republikeins?”, goed voor 12.000 likes. Een andere comment met 10.000 likes stelde: “Vriendjes zijn uit de mode. Ze komen pas terug als ze zich weer normaal gedragen.” Of zoals iemand het samenvatte: “Een vriendje hebben tast de aura van een vrouw aan.” Ironisch genoeg hebben beide hosts een partner. Iets wat je online vaker ziet. Zelfs vrouwen met een vriend klagen over mannen en heteroseksualiteit, deels uit solidariteit met andere vrouwen, maar ook omdat het simpelweg niet cool meer is om een ‘boyfriend girl’ te zijn.

En het zit niet alleen tussen de oren van deze vrouwen: volgers raken daadwerkelijk ‘ick’-gevoelens kwijt bij te veel vriendjescontent – mezelf inbegrepen, afgaand op mijn gebruik van de mute-knop. Toen auteur en Vogue-schrijver Stephanie Yeboah haar vriend officieel op sociale media introduceerde, verloor ze honderden volgers. “Zelfs als we nog samen waren, zou ik hem nu niet meer posten”, zegt ze. “Er is tegenwoordig iets gênants aan het constant delen van je partner. Bovendien zou ik me ook schuldig voelen om hem zo vaak te posten, zeker nu daten voor veel mensen zo ellendig is. Ik wil niet opscheppen.”

Ook content creator Sophie Milner merkte dat mensen haar ontvolgden toen ze haar relatie deelde. “Deze zomer nam een jongen me mee naar Sicilië. Ik deelde er wat over in mijn abonneer-sectie, en mensen reageerden met dingen als: ‘Alsjeblieft, krijg geen vriendje!’” Ze geeft toe dat haar content misschien minder spannend wordt wanneer ze in een relatie zit. “Single zijn geeft je de ultieme vrijheid om te zeggen en te doen wat je wilt. Dat geldt natuurlijk niet voor elke vrouw, maar ik merk wel dat we – mezelf inbegrepen – wat braver en vlakker worden online zodra we een relatie hebben.”

Single zijn

Uit al die gesprekken komt één ding duidelijk naar voren: het script verandert. Een relatie bevestigt je vrouwelijkheid niet langer. Het geldt niet meer als een prestatie; sterker nog, het is tegenwoordig bijna een statement om juist single te zijn. Heterovrouwen worden geconfronteerd met iets waar andere seksuele identiteiten al veel langer mee omgaan: de politisering van hun identiteit. Heteroseksualiteit is lang bewust ongrijpbaar gehouden, waardoor het moeilijk te bekritiseren was. Zowel van binnenuit als van buitenaf. Maar nu traditionele rolpatronen afbrokkelen, worden we gedwongen om onze vanzelfsprekende trouw aan heteronormativiteit te herzien.

Natuurlijk is er niets mis met verliefd worden. Maar er is ook niets mis met proberen en falen. Of helemaal niet proberen. Zolang we openlijk blijven nadenken over en kritiek leveren op heteronormativiteit, zal “een vriendje hebben” een fragiel, misschien zelfs beladen concept blijven in het publieke leven. Tegelijkertijd zien we steeds meer vrouwen die hun single bestaan juist romantiseren. Waar alleen zijn ooit een waarschuwing was (“je eindigt als een oude vrijster met katten”), wordt het nu een begeerde status. Een laatste nagel aan de doodskist van een eeuwenoud heteroseksueel sprookje dat vrouwen eigenlijk nooit echt heeft gediend.

Dit artikel is oorspronkelijk gepubliceerd door Vogue US.