Er zijn echter bepaalde groepen die vatbaarder zijn voor een burn-out. Leraren en zorgmedewerkers bijvoorbeeld, voor wie het krijgen van een burn-out altijd al een beroepsrisico is geweest. Een risico dat alleen maar is verergerd door de COVID-19 pandemie. “Een burn-out is heel verraderlijk en kan ons besluipen als we de kaars aan beide kanten laten branden voor een langere tijd”, vertelt Bryan Robinson, psychotherapeut en auteur van #Chill: Turn Off Your Job and Turn On Your Life.

Hij benadrukt dat een burn-out weliswaar een vorm van stress is, maar dat het belangrijk is om het onderscheid tussen de twee te kennen. “Je kunt herstellen van stress met bepaalde managementtechnieken, een burn-out is van een totaal ander kaliber. Dat is het resultaat van cumulatieve stress die niet is gemanaged”, vervolgt hij. “Als een burn-out je eenmaal in zijn greep heeft, is het niet te genezen door een lange vakantie te nemen, het rustiger aan te doen of minder uren te gaan werken.”

Wat zijn de symptomen?

Simpel gezegd komen de belangrijkste symptomen van een burn-out neer op een diepe soort vermoeidheid die niet te genezen is door rust. Deze permanente staat van uitputting kan flinke gevolgen hebben. “Vaak gaat het gepaard met een zeer negatieve beoordeling van onze prestaties, vaardigheden, efficiëntie en de waarde van ons werk.

Ook zijn er soms gevoelens van wrok tegen mensen met wie we werken. Of dat nu collega’s, klanten of organisaties zijn”, legt Schaffner uit. “Als we in een staat van burn-out verkeren, kunnen we last hebben van concentratieproblemen. We zijn sneller geneigd van alles uit te stellen en afleiding te zoeken. We kunnen zelfs een echte zenuwinzinking krijgen, en daardoor niet meer functioneren op het werk.”

Wat is de invloed van de pandemie op stress?

Het hoeft geen uitgebreid betoog om te stellen dat de pandemie een dramatisch effect heeft op het beroepsleven. “Als we vanuit huis werken, vervaagt de grens tussen privéleven en werk”, legt Schaffner uit. “De grens tussen werk en privé wordt niet langer gemarkeerd door het veranderen van locatie. Hierdoor kan werk veel makkelijker en grenzeloos doorsijpelen in ons leven.”

“Door het isolement van de pandemie waren mensen afgesneden van vrienden en steunsystemen”, zegt Robinson. “Ze konden videobellen, maar na een hele dag op het scherm, is nog meer schermtijd niet aantrekkelijk. Samen met de angst om ziek te worden of de bezorgdheid dat kinderen achterop raken op school is het geen wonder dat de zaken er dramatisch slechter voorstaan”, benadrukt hij.

Als moeder onderstreept Schaffner de grote impact die de pandemie op vrouwen heeft. Zij moeten de dubbele stress van normaal werken (of zelfs méér) met de zorg voor de kinderen en thuisonderwijs zien te overwinnen. “Met hetzelfde aantal beschikbare uren in een dag, moesten we tijdens de lockdowns dezelfde hoeveelheid werk doen plus 24/7 voor onze kinderen zorgen”, legt ze uit. “Het was praktisch onmogelijk om ook nog te slapen en aan self-care te doen.”

Dat gaat gepaard met een psychologische prijs. “Het gevoel te falen op het werk én als ouder resulteerde in constante schuldgevoelens en gevoelens van mislukking”, vervolgt ze. “Het is totaal niet verwonderlijk dat veel vrouwen door de pandemie aan een ernstige burn-out lijden.”

Hoe kun je een burn-out voorkomen?

1. Stel je grenzen

Anno nu wordt het steeds moeilijker om grenzen te stellen, maar dat betekent niet dat je het niet moet proberen. Om te beginnen, kan het een verschil maken om vaker nee te zeggen en structuur aan te brengen. Zoals het niet checken van e-mail of het aannemen van telefoontjes na werktijd en en op vrije dagen. “Dat zijn de ergste rustkillers“, zegt Schaffner. “Ze zorgen ervoor dat we constant met werkzaken in ons hoofd zitten, onze gedachten nooit laten afdwalen en er daardoor niet in slagen op de juiste manier aanwezig te zijn bij onze geliefden.”

2. Maak van self-care een prioriteit

Tijd maken voor self-care – wat dat voor jou ook betekent – is een essentieel onderdeel van het voorkomen en behandelen van een burn-out. “Sommige mensen krijgen energie van gezelligheid en sociaal contact. Anderen van bijtanken in de natuur, wandelen, lezen, schilderen, koken of sporten”, legt Schaffner uit. “We moeten uitvinden wat ons nieuwe energie geeft. Dat is voor iedereen anders, of je nu introvert of extravert bent.”

3. Ga op zoek naar de balans

“Als we op het werk veel naar een scherm zitten te staren, moeten we ’s avonds en in het weekend iets anders doen om op te laden. Niet alleen maar blijven scrollen”, zegt Schaffner. “Als we de hele dag in beweging zijn en met mensen praten, hebben we misschien behoefte aan rust en stilte. Ons rustgedrag moet anders zijn dan wat we op het werk doen.” Ze stelt ook voor nieuwe dingen te proberen en te ervaren. “Dit kan helpen om uit de sleur te komen en onze horizon te verbreden.”

4. Neem micropauzes en ‘microchillers’

Micropauzes zijn kleine, geïmproviseerde pauzes tijdens de werkdag. “Onderzoek toont aan dat micropauzes van vijf of tien minuten de beste oplossing zijn gedurende de dag. Sta op, kijk uit het raam, neem een snack of ga naar buiten en loop een blokje om”, zegt Robinson. Ook raadt hij microchillers aan. Korte momenten van self-care die maximaal vijf minuten duren.

Denk aan aandachtige observatie of meditatie. “In plaats van te denken aan alle dingen die je ‘moet doen’ (dit activeert je stressrespons of sympathisch zenuwstelsel, oftewel het gaspedaal), probeer je juist in het nu te zijn. Maak een lijst van zoveel mogelijk geluiden en bezienswaardigheden. Let gewoon op alle geluiden waar je je bewust van bent. Dingen die je om je heen ziet, geuren in de lucht, een briesje door je haar. Doe dat gedurende drie tot vijf minuten. Haal diep adem. Dit activeert je rust- en spijsverteringsreactie van je parasympathische systeem, oftewel de rem.”

5. Vraag om hulp 

Hoewel dagelijks stressmanagement op lange termijn een belangrijk onderdeel is van de strijd tegen een burn-out, kan externe hulp het ontbrekende stukje zijn. “Als al het andere faalt, ga dan op zoek naar een professional die je kan helpen en begeleiden bij het ontwikkelen van een plan om een burn-out te voorkomen”, adviseert Robinson.

6. Verander je kijk

“Er is een aantal dingen die we kunnen doen om stress te beheersen en beter voor onszelf te zorgen. Toch kunnen er ook systematische problemen zijn die een burn-out dichterbij brengen. Hoe veerkrachtig we ook zijn of hoeveel yoga we ook doen”, legt Schaffner uit. Maak overzichtelijk wat je wel en niet in de hand hebt. Je zienswijze is één ding die je kunt aanpassen. Het kan een goed punt zijn om mee te beginnen als je uit een burn-out wilt komen of het wilt voorkomen.

“Het is een soort omdenken”, zegt Robinson. “Hoe kan ik dit in mijn voordeel laten werken? Kan ik iets positiefs vinden in de negativiteit? Wat kan ik overwinnen of beheersen in deze situatie?” Hij vergelijkt dit soort flip your perspective-denken, zoals hij het noemt, met het inwisselen van een zoomlens van een camera voor een groothoeklens. “Het heeft onmiddellijk een krachtige stress verminderende werking.”

Dit artikel is oorspronkelijk gepubliceerd door Vogue.com.