Waarom Queen Charlotte anders is dan andere kostuumdrama’s

Eline Cordie is freelancejournalist en scenarioschrijver. Momenteel werkt ze aan meerdere projecten, waaronder een tv-serie en een speelfilm. Ze woont in Amsterdam-Noord met haar gezin. Voor Vogue.nl ontleedt ze verschillende media. Dit keer duikt ze in de serie Queen Charlotte: A Bridgerton Story, want waarom kijken we eigenlijk zo graag naar kostuumdrama’s?

Niks zo heerlijk als wegzwijmelen bij een fijn kostuumdrama. Hoewel deze voorheen soms lichtelijk problematisch of vooral mierzoet waren (Kaiserin Sisi, anyone?) zijn de hedendaagse benaderingen (zoals Queen Charlotte: A Bridgerton Story) een stuk frisser en moderner. Waar zit ‘m dat precies in? En waarom kijken we eigenlijk zo graag naar kostuumdrama’s?

‘Queen Charlotte’ anders dan andere kostuumdrama’s

Bekentenis: ik heb een zwak voor kostuumdrama’s vol romantische intriges uit vervlogen tijden. Als vrouw zat je een paar eeuwen geleden meestal behoorlijk knel. Niet alleen in een baleinen corset, maar in een keurslijf die vrouwen weinig anders liet doen dan kinderen baren, borduurwerkjes maken en de pianoforte bespelen.

Elke week onze beste artikelen in je inbox? Schrijf je hier in voor de Vogue-nieuwsbrief.

In een van mijn favorieten, de Jane Austen-filmbewerking Sense and Sensibility (geregisseerd door Ang Lee), zijn de alleenstaande zussen Dashwood dan ook de spreekwoordelijke Sjaak als hun vader overlijdt. De erfenis die hij achterlaat mag alleen nagelaten worden aan zoons. Dus is het zaak dat de zussen zo snel mogelijk trouwen, omdat ze zelf niet in hun levensonderhoud kunnen voorzien.

Al snel verschijnen er twee prinsen op het witte paard ten tonele en komt alles toch nog goed. Noem me ouderwets, maar die overzichtelijkheid vind ik heerlijk op z’n tijd (in fictie dan). Niks geen onafhankelijkheid, combinatie werk/gezin en alle beslommeringen die daarbij horen. Gewoon geduldig afwachten tot je gered wordt door een knakker in Rococo-rokkostuum. Eind goed, al goed.

Aantrekkingskracht kostuumdrama’s

We kunnen gerust stellen dat ik niet de enige ben met een zwak voor het kostuumdrama. In 1939 ging de allereerste in première in de Verenigde Staten: Gone with the Wind. Dat was zo’n succes dat zo’n 300.000 mensen zich verzamelden om een glimp op te vangen van de sterren uit de film. Met het enorme succes van de serie Bridgerton en de prequel Queen Charlotte is er één ding zeker: we hebben er onze buik nog lang niet van vol.

Hoe komt dat toch? Een grote factor is dat we het verleden, in het geval van Queen Charlotte de Regency-periode (1811-1820), maar wat graag romantiseren en vereenvoudigen. We focussen ons liever op de glamour, de jurken en de juwelen dan, ik noem maar wat, het feit dat veel mensen in die tijd bezweken aan de mazelen of tyfus. Of dat men vòòr de Franse Revolutie maar één keer in de paar maanden in bad ging – de stank moet niet te harden geweest zijn – iets waar King George (de man van Queen Charlotte) overigens verandering in bracht.

De beste man hield van dagelijks badderen en de elite volgde al snel zijn voorbeeld. Terugkijkend op een film als Gone with the Wind is deze behoorlijk problematisch in zijn nostalgische benadering van de Confederatie. Oftewel de zuidelijke staten van Amerika die zich destijds hadden afgescheiden van de rest van het land en de slavenarbeid in stand hielden. Kostuumdrama’s geven ons de kans even te ontsnappen aan onze complexe, moderne levens. Wat op zich helemaal prima is, zolang we ons maar realiseren dat de gefictionaliseerde versie niet de realiteit was.

Moderne opfrisbeurt

Met onder andere Bridgerton en nu Queen Charlotte heeft het kostuumdrama een opfrisbeurt gekregen. Zo zijn de series zeer divers gecast, iets waar in kostuumdrama’s voorheen totaal geen sprake van was. Wat eigenlijk vreemd is, want ook voor 1900 leefden in Engeland al honderden jaren zwarte, Zuid-Aziatische en andere mensen van kleur. Dit als gevolg van de internationale handel en de kolonisatie van meer dan de helft van de wereld door de Britse monarchie.

Volgens sommige historici stamde Queen Charlotte zelf rechtstreeks af van Margarita de Castro y Sausa, die deel uitmaakte van de zwarte tak van het Portugese koningshuis. Nog een modern aspect is dat het in de bewerkingen van de boeken van Julia Quinn nu niet meer alleen draait om romantiek, hoewel dat nog steeds een grote rol speelt. Genderrollen, seksisme, sociale status en de druk die destijds op vrouwen werd gelegd om aan zowel de eisen van hun familie als hun man te voldoen, worden ook onderzocht. Nog steeds is de premisse hetzelfde als in veel andere kostuumdrama’s: jonge vrouw wordt volwassen en begeeft zich op de huwelijksmarkt. Niet alleen om een echtgenoot te vinden, maar ook om hem te voorzien van een erfgenaam. Én om haar sociale status en die van haar familie te verzekeren.

Wat Bridgerton en Queen Charlotte wellicht interessanter maakt dan hun voorgangers, is dat nu ook de perspectieven van de mannen aan bod komen. Ook zij gingen gebukt onder hoge verwachtingen in die tijd. Zo hadden ze de taak hun ouders en soms ook broers en zussen te onderhouden. En ondertussen moesten ze hun eigen gezin stichten en zo veel mogelijk nazaten voortbrengen. Allemaal monden die gevoed moesten worden.

Strikte sociale etiquette

Ook de dialogen zijn in Queen Charlotte gemoderniseerd. In oudere kostuumdrama’s, of dat nu Pride and Prejudice is of The Age of Innocence, wordt er – passend bij de tijdsperiode – veel om de hete brij heen gedraaid. Met name vrouwen werden destijds geacht zich aan een strikte sociale etiquette te houden. Beleefde conversatie werd zeer belangrijk gevonden, maar was tegelijkertijd een mijnenveld met een waslijst aan onderwerpen die je moest zien te vermijden. Zo mocht een vrouw geen persoonlijke vragen stellen aan iemand die ze niet zo goed kende. Roddelen was uit den boze en je mocht zelfs je neus niet snuiten in gezelschap.

In Queen Charlotte is dat wel anders. Queen Charlotte is een behoorlijk goed gebekte, bijdehante tante die zich de kaas niet van het brood laat eten. En dat is wel zo verfrissend. Tot slot is er natuurlijk nog de muziek die Bridgerton en Queen Charlotte onweerstaanbaar maakt. Met klassieke bewerkingen van bangers van onder anderen Beyoncé, Alicia Keys, Billie Eilish en Miley Cyrus. Al met al is de conclusie: het kostuumdrama is een blijvertje. Maar dan wel met een eigentijdse benadering.

Wil je meer weten over Queen Charlotte? Hier lees je alles over de kostuums in de serie én over de échte Queen Charlotte.