deze-5-opiniemakers-hebben-een-duidelijke-mening-over-de-verkiezingsuitslag-370705
©Zoe Karssen

Nederland ging woensdag massaal naar de stembus voor de Tweede Kamerverkiezingen 2025. In een tijd waarin stemmen belangrijker lijkt dan ooit, kijkt Vogue samen met vijf opiniemakers terug op de verkiezingsuitslag van 2025. Wat vinden Yesim Candan, Splinter Chabot, Bete van Meeuwen, Sara Joëlle Baars en Ginny Ranu van de uitslag? En wat zegt dit volgens hen over Nederland?

Verkiezingsuitslag 2025

Vogue-hoofdredacteur Linda Gümüs Gerritsen schreef eerder al hoe belangrijk het is om te stemmen tijdens de Tweede Kamerverkiezingen van 2025. “Vrijheid is geen vanzelfsprekendheid. Fascisme, racisme en ongelijkheid steken opnieuw de kop op. Denk goed na over in wat voor Nederland jij wilt wonen. Er zijn genoeg onderwerpen die onze aandacht verdienen: wonen, onderwijs, vrouwenrechten. Wij hebben niet alleen het recht, maar ook de verantwoordelijkheid om te kiezen wie ons land vooruit helpt.”

Via deze link meld je je aan bij ons nieuwe Instagram Channel Before it’s in Vogue

En hoewel de definitieve verkiezingsuitslag op het moment van schrijven nog niet bekend is, ging Vogue alvast in gesprek met vijf opiniemakers om hun visie te horen. Vogue sprak met columnist Yesim Candan, schrijver en presentator Splinter Chabot, fotograaf en schrijver Bete van Meeuwen, columnist en ondernemer Ginny Ranu en politicoloog en content creator Sara Joëlle Baars.

Yesim Candan

Yesim Candan is columnist over intieme terreur en femicide bij LINDA., femicide-activist en initiatiefnemer van de Rode Hakken Demonstratie. Ze bedacht het woord bicultureel en werkt als onderzoeker bij het lectoraat Diversiteitsvraagstukken. Daarnaast presenteert ze het radioprogramma De Wereld van de Vrouw bij Yoursafe. Binnenkort debuteert ze bij uitgeverij Ambo|Anthos met haar boek De 11 Red Flags.

“De afgelopen twee jaar leek Nederland gevangen in een negatieve spiraal. Een kabinet zonder hart, keihard in beleid en toon. Het land was murw, verlamd door polarisatie, vreemdelingenhaat en angstzaaierij. Zelfs zieke kinderen uit Gaza mochten niet naar Nederland komen, dat raakte me diep. De verkiezingen van dit jaar waren historisch. NSC verdween van het toneel na het vertrek van Pieter Omtzigt. En hoewel Frans Timmermans met GroenLinks-PvdA een sterke boodschap had, wist die niet genoeg door te dringen tot de harten van de kiezers.

Maar gisteravond kwam de kentering. Rob Jetten, onze nieuwe premier, bracht een golf van energie en positiviteit. Hij heeft het negatieve eindelijk doorbroken. Zijn overwinning voelt als een overwinning op het racisme, de angst en de verdeeldheid die Nederland te lang in zijn greep hield. De kiezer was klaar met de negativiteit. Ik heb op Rob Jetten gestemd omdat ik geloof in vrouwenrechten, queerrechten en gelijke kansen in het onderwijs. Onderwijs is de sleutel tot de toekomst het is de basis waarop we ongelijkheid kunnen doorbreken.

Ja, partijen als Forum voor Democratie en JA21 zijn gegroeid, maar ondanks dat voel ik hoop. Hoop op een nieuw begin. Ik droom van een middenkabinet met D66, VVD, GroenLinks-PvdA en CDA. Samen hebben ze volgens de voorlopige prognoses 86 zetels  genoeg voor stabiliteit en samenwerking. Rob Jetten for president. Hij is slim, knap, energiek en positief. Dit voelt goed. Eindelijk breekt na de regen weer de zon door. Nederland kleurt weer groen.”

 

Dit bericht op Instagram bekijken

 

Een bericht gedeeld door Yesim Candan (@yesimcandan)

Splinter Chabot

Splinter Chabot is schrijver, presentator van de politieke podcast Achter de macht en maakt voor de NPO de documentaire Ondertussen aan de Hofvijver, over de jarenlange verbouwing van het Binnenhof.

“Voor mijn podcast ben ik naar de partijbijeenkomst van D66 gegaan om de sfeer te proeven, zeker omdat ze zo hoog in de peilingen stonden. Toen ik daar gisteravond aankwam, was de stemming heel goed. Iedereen had veel hoop en verwachtingen, dat voelde je in die zaal in Leiden. Toen de eerste cijfers binnenkwamen, ging er een oorverdovend gejuich op. De partij is door het dolle heen. En dat is opvallend aan de verkiezingsuitslag van 2025.

D66 heeft een historische zege behaald. Nog nooit eerder was D66 de grootste partij, of zó groot. En nog nooit heeft D66 de premier geleverd, maar die verwachting is er nu wel. Stel dat Rob Jetten minister-president wordt, en daar lijkt het nu op, dan is dat op heel veel manieren historisch. Niet alleen voor D66, maar ook omdat hij zo jong is én de eerste openlijk homoseksuele premier van Nederland zou worden. Dat is bijzonder. Voor mensen die twijfelen of zoekende zijn, is het belangrijk om te zien dat ons land kiest voor een premier die hand in hand met zijn verloofde over straat gaat. Dat je niet alleen een first lady, maar ook een first man hebt.

Het wordt alleen een ingewikkelde puzzel om een kabinet te vormen. Een middenkabinet is mogelijk; het meest logische lijkt VVD, CDA, D66 en GroenLinks-PvdA. Maar we weten allemaal dat dit heel moeilijk gaat worden, want veel partijen willen niet samenwerken.

We hebben gehoord dat ze voor kerst een kabinet willen hebben. Mijn verwachting is dat dat in elk geval niet gaat lukken. We zitten in een spannend moment: veel mensen werden vanochtend wakker en zagen een kleine verschuiving in de cijfers. De PVV en D66 staan op dit moment gelijk. En voor zover ik me kan herinneren, is dat nog nooit eerder gebeurd. Dat twee partijen even groot zijn, is vrij uitzonderlijk. Ook is het nog nooit voorgekomen dat de grootste partij zó klein is: vroeger haalden de PvdA of het CDA vijftig zetels, nu is de grootste partij goed voor 26 zetels. Dat zegt veel over hoe versplinterd en verdeeld ons land anno 2025 is. En dat maakt het besturen en richting geven aan het land des te ingewikkelder.”

 

Dit bericht op Instagram bekijken

 

Een bericht gedeeld door Splinter (@splinterchabot)

Bete van Meeuwen

Bete van Meeuwen is fotograaf. Op 14 november verschijnt diens boek Herenigd met mijn zwart zijn, een persoonlijk verhaal over identiteit, adoptie en heling binnen de queer community.

“Ik werd wakker uit een droom, vanuit een wereld waar vrouwen veilig over straat kunnen. Waar Hijabi’s niet worden gereduceerd tot hun hoofddoek, en waar het normaal is om mensen gelijkwaardig te behandelen. Een wereld waarin huisjesmelkers geen kans maken, omdat dit tegen de wet ingaat. Waar Zwartheid gevierd wordt, en niet op neergekeken. Waar zorg goed geregeld is, en extra in geïnvesteerd wordt. Een wereld waar trans personen en vrouwen zelf over hun lichaam kunnen beslissen. Het is tenslotte hun lichaam. Een wereld ontstaan vanuit liefde, zorg voor de ander, en tegen onderdrukking.

Die wereld staat niet gelijk aan Nederland. De uitslag van de verkiezingen stelt me diep teleur. Het baart me ook zorgen. Ik had gehoopt dat Nederland zou inzien, na jaren van een rechts kabinet, dat gemiddeld Nederland daar echt niet beter van wordt. Dat de PVV nu weer de grootste partij is, vind ik erg pijnlijk. Het voelt als een aanval op de rechtsstaat, op Zwarte mensen en mensen van kleur, en op de LGBTQIA+ gemeenschap. Een coalitie met de D66, de VVD en GroenLinks-PvdA gaat ons denk ik niet beschermen.

Ik hoopte dat Bij1 in ieder geval één zetel zou krijgen; we hebben hen echt nodig in de kamer voor een sterk links geluid. Voor gelijke rechten voor ons allemaal en tegen onderdrukking. Dat dit niet gelukt is vind ik afschuwelijk, maar verbaasd ben ik niet.”

 

Dit bericht op Instagram bekijken

 

Een bericht gedeeld door Bete (@betephotography)

Ginny Ranu

Ginny Ranu is ondernemer, columnist (ex-LINDA., Playboy, Substack) en opiniemaker in verschillende media. Daarnaast is ze als Consulting Editor betrokken bij A.W. Bruna Uitgevers waar ze auteurs voor het non-fictiefonds acquireert en begeleidt in hun schrijfproces. Ook werkt ze al jaren als stembureau-medewerker.

“Hoewel ik het glas halfvol zie met de (huidige) zege van D66. En bovendien Jetten als een geschikte minister president zou zien regeren (I love to see a gay man thrive), is het verlies op links tijdens deze verkiezingen best een teleurstelling voor rigoureuze verandering in het Nederlandse politieke klimaat. De huidige thema’s tijdens de verkiezingsperiode waren blijkbaar niet doorslaggevend genoeg om kiezers echt aan te sporen het over een andere boeg te gooien.

Het zetelverlies van GroenLinks-PvdA kwam onverwachts, maar het getuigt van zelfinzicht dat Timmermans zijn moment pakte om het stokje door te geven aan een nieuwe opvolger. Welke coalitie gevormd gaat worden is afwachten. Hoewel de kans aanwezig is dat dit rechts zal uitpakken, denk ik dat dat geen verrassende conclusie zal zijn, als we kijken naar het kabinet waar we vandaan komen en het huidige stemgedrag van onze inwoners.

Desalniettemin is het goed om te zien dat D66, vooralsnog, de meeste Tweede Kamer-zetels in de geschiedenis van de partij heeft behaald. Ik heb vertrouwen dat deze partij de capaciteiten bezit om het verleden en de toekomst samen te brengen door nu te focussen op verbinding. Het is goed om te realiseren dat het tijd gaat kosten om de huidige zorgen van Nederlanders weg te nemen. Verandering gaat echter doorgaans geleidelijk.”

 

Dit bericht op Instagram bekijken

 

Een bericht gedeeld door Ginny Ranu (@ginnyranu)

Sara Joëlle Baars

Sara Joëlle Baars is politicoloog. Daarnaast runt ze het Instagram-account @saintsandstarslockerroom waarop ze memes met een politieke insteek post. 

“De eerste keer dat ik mijn ogen liet vallen op die D66-campagneposter, wist ik dat er iets gaande was. Opgerolde mouwen, “Yes We Can”-optimisme en het geloof dat beleid nog iets kan betekenen. Het voelde als een echo uit een verleden dat ik allang begraven waande. Een tijd van helderheid, realisme en vertrouwen.

Ik zeg dat niet alleen als kiezer, maar ook als politicoloog die uiteindelijk in de techwereld belandde en nu over onderhandelingen en dialoog adviseert in Den Haag. Daarnaast run ik het meme-account @saintsandstarslockerroom. Chronisch online zijn heeft zo z’n voordelen – het is de beste manier om polarisatie te zien ontvouwen. Politiek is performancekunst geworden, vol memes en melodrama, terwijl de saaie, redelijke middenweg z’n glans verloor.

Weet je nog dat de terugkeer van Joe Biden het einde zou betekenen van het peroxide-populisme? Dat duurde ongeveer twee minuten. Trump, Le Pen, Wilders: ze zijn nooit echt weggeweest. En toch: plots is het midden weer aantrekkelijk. De peilingen laten een nek-aan-nekrace zien tussen PVV en D66, maar omdat bijna iedereen samenwerking met Wilders heeft uitgesloten, lijkt een centristische coalitie de logische uitkomst: centrumrechts (D66, VVD, CDA, Ja21) of centrumlinks (D66, VVD, CDA, GroenLinks-PvdA). VVD krijgt misschien wat klappen, maar behoudt de onderhandelingsmacht. Rob Jetten hamert ondertussen op “stabiliteit” en “optimisme”. Misschien is dat zijn beste kans.

Zoals altijd geldt in Nederland: haast je langzaam. De formatie kan maanden duren, maar grote koerswijzigingen zijn niet te verwachten. Tussen de extremen van angst en verontwaardiging groeit de hunkering naar stabiliteit. Misschien is dat de stille revolutie van deze tijd: de herontdekking van het midden.”

 

Dit bericht op Instagram bekijken

 

Een bericht gedeeld door havermelkelite (@havermelkelite)