door-deze-japanse-mini-gewoonte-ervaar-ik-minder-stress-347878
©Spotlight

Een paar dagen geleden vertelde een vriendin over haar nogal rigoureuze methode om haar schermtijd op Instagram in te perken: ze installeert de app elke dag opnieuw. Alleen op momenten dat ze bewust tijd vrijmaakt om iets te posten of te scrollen. Daarna verwijdert ze de app direct weer van haar telefoon. In eerste instantie vond ik het wat omslachtig, maar haar uitleg maakte alles duidelijk: “Sociale media hebben een verslavende werking, en zo houd ik het onder controle. Ik besteed uiteindelijk minder tijd aan het installeren en verwijderen dan wanneer de app gewoon op mijn telefoon staat – dan verlies ik zó uren aan eindeloos scrollen.”

De lean-techniek 

Haar strategie, een creatieve manier om afleiding te beperken en stress te verminderen, deed me denken aan een ‘atomaire gewoonte’ zoals James Clear die beschrijft in zijn wereldwijde bestseller Atomic Habits: kleine veranderingen, groot resultaat. Clear benadrukt dat gewoontes vooral makkelijk en aantrekkelijk moeten zijn om écht effect te hebben.

Elke week onze beste artikelen in je inbox? Schrijf je hier in voor de Vogue-nieuwsbrief.

Daarbij verwijst James Clear vaak naar een Japanse methode uit de jaren veertig, bekend uit het New Yorker-artikel Better All the Time. Deze aanpak richt zich op het stapsgewijs verbeteren van processen door frictie weg te nemen. En precies dát principe – het verkleinen van weerstand – helpt mij dagelijks om met meer rust en focus mijn routines vol te houden.

Deze methode staat bekend als ‘lean’ en ontstond toen Japanse bedrijven hun productielijnen radicaal herstructureerden. Hun doel: fouten voorkomen vóórdat ze ontstaan, in plaats van ze achteraf te corrigeren. Door het volledige productieproces te stroomlijnen en alle vormen van verspilling te elimineren – van materiaal tot beweging – werd de efficiëntie enorm verhoogd.

Zelfs de inrichting van werkruimtes werd aangepakt: minder tijdverlies door onnodig heen-en-weer lopen, geen kostbare minuten verspild aan het zoeken naar gereedschap. Alles draaide om het wegnemen van obstakels – fysiek én mentaal. Wat James Clear in zijn boek ‘punten van weerstand’ noemt, werd hier actief geëlimineerd. Het resultaat: meer productiviteit, betere kwaliteit en een flinke besparing in tijd én energie.

En die aanpak werkt ook in het klein – bijvoorbeeld door afleidingen te beperken, zoals de eerder genoemde vriendin met haar Instagram-tactiek. Kleine aanpassingen, groot effect.

De filosofie 

De lean-techniek is allang niet meer alleen voor fabrieken of bedrijven. Ook thuis, op kantoor of tijdens je ochtendroutine kun je er enorm van profiteren. Een simpele zoekopdracht op ‘lean productivity techniques’ levert tientallen experts op die uitleggen hoe kleine, slimme aanpassingen je helpen om met minder stress meer gedaan te krijgen.

Zo legt expert Brion Hurley uit dat deze aanpak niet alleen helpt om frustratie en uitstelgedrag te verminderen, maar ook om tijd te besparen. Zijn voorbeelden zijn verbluffend eenvoudig – en juist daarin schuilt de kracht. Haal rondslingerende spullen van de vloer voordat je gaat stofzuigen. Orden je schoonmaakspullen per categorie. Gooi weg wat je niet gebruikt en geef elk item een vaste plek. Zo wordt een klus die eerst als zwaar voelde ineens verrassend bevredigend.

Minder weerstand in je dag

Volgens James Clear draait het opbouwen van gewoontes niet om het forceren van motivatie, maar om het slimmer ontwerpen van je omgeving. In plaats van tegen de weerstand in te gaan, kun je die beter wegnemen. “Als je een nieuwe gewoonte wil aanleren, kies dan een plek die op je dagelijkse route ligt”, legt hij uit. “Het is veel eenvoudiger om gewoontes vol te houden als ze passen in de natuurlijke flow van je dag. Naar de sportschool gaan lukt beter als die op de weg naar je werk ligt – dat vraagt minder van je. Maar ligt de sportschool net buiten je vaste route, dan wordt het al snel een extra obstakel.”

Deze benadering draait ook om overzicht en rust. Een opgeruimde omgeving helpt bij het verminderen van de zogeheten ‘weerstandspunten’ – kleine, vaak onbewuste obstakels die energie kosten. Door die weg te nemen, ontwerp je als het ware een dag die als vanzelf loopt.

Het resultaat? Je bereikt meer met minder moeite. En je hoofd voelt lichter, omdat ook de mentale belasting afneemt. Kortom: hoe eenvoudiger de weg naar je doel, hoe minder dagelijkse stress je ervaart.

Tips tegen stress

  1. Zet gezonde voeding in het zicht. Leg groenten en fruit vooraan in de koelkast. Zo grijp je automatisch naar het juiste wanneer je trek krijgt.
  2. Zet je telefoon op vliegtuigmodus tijdens focusmomenten. Neurowetenschapper Ana Ibáñez noemt dit ‘concentratiebubbels’: ongestoord werken met rustige muziek en een brandende kaars werkt verrassend goed.
  3. Sport meteen na het opstaan. Leg je sportkleding alvast de avond van tevoren klaar. Zo verwijder je de drempel nog vóór je eraan toe bent.
  4. Laat je telefoon in een andere kamer tijdens het eten. Bewust eten wordt makkelijker zonder afleiding, en gesprekken worden vanzelf intenser.
  5. Zet een fles water op je bureau. Zo hoef je niet telkens op te staan, wat onbewust tot uitstelgedrag kan leiden.
  6. Maak het wassen overzichtelijk. Hang sokken per paar op en sorteer was per kledingtype. Het scheelt tijd en frustratie.
  7. Leg je skincare klaar voor gebruik. Een rustige, overzichtelijke badkamer maakt van je verzorgingsroutine een moment van selfcare, in plaats van haast.

Dit artikel is oorspronkelijk gepubliceerd door Vogue ES.