Iedereen lijkt op te bloeien zodra de eerste zonnestralen verschijnen. De lucht ruikt naar zonnebrand, fruit smaakt net wat beter, groepsapps ontploffen met plannen voor picknicks en borrels, en op Instagram is het één groot zonnig moodboard vol vakantiekiekjes. Het seizoen van licht en luchtigheid is aangebroken, en toch is het niet voor iedereen een verademing. Voor wie zich juist somber voelt naarmate de dagen langer worden, blijft die vrolijke zomerdroom ongrijpbaar. Zomerdepressie is een weinig besproken vorm van seizoensgebonden somberheid en kruipt bij sommigen naar binnen, precies wanneer alles licht lijkt te móéten zijn.
Zomerdepressie als de zon schijnt
Wat als jij je alleen maar moe voelt? Als je hoofd zwaarder wordt naarmate de dagen langer worden? Terwijl iedereen lijkt te baden in het licht, sluipt er bij jou iets donkers naar binnen. “Je vindt vaak van jezelf dat je vrolijk móét zijn in de zomer”, vertelt klinisch psycholoog en hoogleraar Claudi Bockting, werkzaam bij de afdeling Psychiatrie van Amsterdam UMC.“Juist die druk maakt het gevoel zwaarder en versterkt het stigma dat gepaard gaat met een zomerdepressie.”
Elke week onze beste artikelen in je inbox? Schrijf je hier in voor de Vogue-nieuwsbrief.
We kennen de winterdepressie inmiddels als een fenomeen, maar minder bekend is dat er ook een zomervariant bestaat. Volgens schattingen krijgt ongeveer 1 op de 1.000 mensen hiermee te maken, stelt Bockting (bij een winterdepressie is dit 1 op de 100). Zeldzaam? Ja. Maar niet onvoorstelbaar. Want naast de warmte, het vele licht en het sociale verwachtingspatroon, gebeurt er ook lichamelijk van alles wat je mentale balans kan verstoren.
De symptomen van een zomerdepressie zijn vrijwel gelijk aan die van een ‘klassieke’ variant: verlies van interesse, prikkelbaarheid, verstoorde slaap, vermoeidheid, eetlustveranderingen, en in ernstige gevallen zelfs gedachten over de dood. Het verschil met een zomerdip? “Als je niet meer goed functioneert in je dagelijks leven (werk, studie, sociale contacten) dan spreken we van een depressie”, legt Bockting uit. Een dip beweegt mee met het leven.
Wat de zon met je doet
Op biologisch niveau zijn er meerdere verklaringen waarom de zomer sommige mensen uit balans brengt. Waar in de winter het tekort aan daglicht leidt tot minder vitamine D, speelt bij zomerdepressie juist een overdaad aan licht een rol. Dit beïnvloedt onder andere de productie van melatonine, het hormoon dat ons slaap-waakritme reguleert.
“Je ritme raakt ontregeld”, zegt Bockting. “En we weten dat slaap een enorme invloed heeft op je stemming.” Ook de hitte zelf kan een trigger zijn. Bockting verwijst naar onderzoek uit de VS en Mexico, waaruit blijkt dat zelfs een stijging van één graad in de temperatuur gekoppeld is aan een toename van suïcidepogingen en suïcide. “Hoe het precies zit, weten we nog niet. Wel lijkt het erop dat mensen simpelweg niet zo goed tegen extreme warmte kunnen.”
Daarbij komt de hormonale chaos die veel zonlicht veroorzaakt. Serotonine, het ‘gelukshormoon’, kan sneller schommelen bij overmatige blootstelling aan licht, wat je stemming instabiel maakt. Kortom: de zomer is misschien prachtig van buiten, maar voor sommige lichamen een complete ontregeling van binnen.
