Op een of andere manier blijft het debat over moederschap, kinderopvang en werk actueel. Het leidt de aandacht af van belangrijkere discussies over discriminatie, ouderschapsverlof, gelijke beloning en kinderdagverblijfkosten. In plaats van in te gaan op het idee dat vrouwen te veel verwachten door zich voort te planten en carrière te maken, wordt er zelden een diepgaande discussie gevoerd over wat er écht kan worden gedaan. Het is dan ook niet gek dat veel vrouwen boos worden wanneer steeds weer dezelfde vermoeiende ideeën naar voren worden gebracht.

Afleidende vragen

Om fair te zijn tegenover Cates, zelf een werkende moeder, heeft ze wél enkele ideeën over hoe dingen eerlijker kunnen worden gemaakt. Of je het daar nu mee eens bent of niet. In een verklaring schrijft ze: ‘Ik weet uit eigen ervaring hoe moeilijk het is kinderen te hebben, voor ze te zorgen én werk en gezin in evenwicht te houden. Het is té moeilijk om nu moeder te zijn in het Verenigd Koninkrijk.’ Ze heeft gelijk. Met het op één na duurste kinderopvangsysteem ter wereld en een regering die niet geneigd is er radicaal iets aan te doen, is ’te moeilijk’ een understatement. Ouders hebben er genoeg van. En dat geldt ook voor vaders die in dit debat nauwelijks genoemd worden. Niemand heeft het ooit over carrièremannen of werkende vaders.

Daarom is het tijd de vragen ‘kunnen vrouwen het allebei doen?’ en ‘kunnen vrouwen echt alles hebben?’ weg te gooien en daarna in brand te steken. In andere landen wordt het feit dat moeders buitenshuis werken als een gegeven beschouwd en bestaan er systemen om dat makkelijker te maken. De Britse (en Nederlandse) samenleving daarentegen komen niet verder: zij blijft zich afvragen of vrouwen überhaupt moeten werken in plaats van zich in te zetten voor echte veranderingen die het leven van gezinnen gemakkelijker kunnen maken. De vraag is een oppervlakkige afleiding. Feit is dat veel vrouwen al ‘alles doen’. Wat ze nodig hebben is hulp, geen reminder dat het combineren van carrière en moederschap een zoektocht is die hen ongelukkig maakt. 

Dalend geboortecijfer 

Dit alles gebeurt tegen de achtergrond van een dalend geboortecijfer – waarover veel paniekzaaierij bestaat. De gemiddelde leeftijd van een eerste moeder in Engeland en Wales is de 30 gepasseerd en in Nederland is de gemiddelde leeftijd 30,3. Verschillende politici, beleidsmakers en academici denken na over hoe dit te verhelpen. En dat zijn meestal mannen.

Ik denk dat zij er goed aan zouden doen te kijken naar de toon van het gesprek over moederschap en werk, waardoor zij die overwegen een kind te krijgen pessimistisch en angstig zijn over de ‘moederstraf’ die zij waarschijnlijk moeten betalen als het op hun carrière aankomt. Het is niet bepaald bemoedigend wanneer mensen vertellen hoe moeilijk het is en hoe weinig steun je zult krijgen. Wil niet zeggen dat we jonge vrouwen moeten voorliegen, maar we moeten ze ook niet afschrikken.

Angst

Ik zeg dit omdat ik een van die vrouwen was. Ik weet niet precies hoe oud ik was toen ik me bewust werd van het gesprek ‘kunnen vrouwen alles hebben?’, maar het was vóór mijn tienerjaren (het concept bestaat cultureel gezien al sinds de jaren zeventig, hoewel het voormalig Cosmopolitan-redacteur Helen Gurley Brown was die de uitdrukking populariseerde met haar boek Having it All uit 1982). De zorg bleef toen ik de universiteit verliet en een carrière opbouwde. Ik maakte me zelfs zoveel zorgen over hoe ik het voor elkaar zou krijgen en welke invloed een baby op mijn ambities zou hebben, dat ik bijna vergat wat een wonder het moederschap kan zijn.

Pas toen ik stopte met piekeren en me realiseerde dat het moeilijk zou zijn, maar dat ik het tóch wilde, voelde ik me zekerder over mijn keuze. Hopelijk, dacht ik, zou het uiteindelijk wel lukken.

Ik ben niet de enige met deze angst: bijna elke moeder die ik ken had soortgelijke zorgen voordat ze zwanger werd of tijdens haar zwangerschap. Er is een moment waarop je de zwangerschapsuitkering en de kosten voor kinderopvang googelt en denkt: ‘Hoe doe ik dit? Waarom moet het zo moeilijk zijn?’

Echte veranderingen

En natuurlijk is het moeilijk geweest. En ik zeg dat als iemand met veel flexibiliteit. Ik schrijf dit terwijl mijn zoontje naast me ligt te slapen. En ja, hij kan elk moment wakker worden en dan – poef – daar gaan mijn kansen om dit artikel af te maken. Maar ik doe ook, terwijl ik dit schrijf, beide. Zoals miljoenen en miljoenen vrouwen elke dag doen  en daar is niets uitzonderlijks aan.

Vrouwen werd en wordt verteld dat het combineren van moederschap en carrière een soort van onmogelijk is. En toch houden we vol. Hoe negatief en afwijzend de berichtgeving ook is, we blijven ons uit de naad werken. Niet alleen omdat het moet – laten we niet vergeten dat de meeste woningen zo duur zijn dat er twee inkomens nodig zijn – maar omdat we het willen. Veel vrouwen halen voldoening, plezier en onafhankelijkheid uit hun werk. En we houden van onze kinderen – dat is een gegeven.

Het is tijd om voor eens en altijd op te houden met het stellen van die vraag en te beginnen met échte veranderingen.

Dit artikel is oorspronkelijk gepubliceerd door Vogue UK.