Elke week onze beste artikelen in je inbox? Schrijf je hier in voor de Vogue-nieuwsbrief.

So far, so ingewikkeld. Daar komt bij dat de ‘investeringen in duurzame modemerken’ louter investeringen in Franse modemerken zullen zijn. De wet is namelijk niet alleen bedoeld om fast fashion tegen te gaan, maar zeker ook om de Franse mode-industrie een slinger te geven. Een protectionistische maatregel van heb ik jou daar. De overheid wil in feite dat Franse consumenten vooral bij Franse merken kopen, zodat de Franse economie profiteert. Van die denkwijze zijn ze in Frankrijk niet vies: halverwege de jaren negentig werd zelfs een wet ingevoerd die radiostations verplichtte minstens 40 procent van de tijd Franse liedjes te draaien(!). Nu worden we van een chanson of twee niet slechter, maar duurzame modemerken uit het buitenland hebben straks in Frankrijk wèl het nakijken.

Fast fashion-belasting: eerlijk is het niet

En daar blijft het niet bij. Het grootste probleem met deze fast fashion-belasting is dat het consumenten raakt. Begrijp me niet verkeerd: het is goed als we massaal met ons neus op de feiten worden gedrukt – want voor goedkope kleding betaalt iets of iemand de prijs, doorgaans buiten ons gezichtsveld. Bewustwording is belangrijk als we onszelf en een ander zover willen krijgen om verantwoorder te winkelen. Zo startte in Nederland onlangs een bewustwordingscampagne van Milieu Centraal, die jonge vrouwen wil leren een eigen stijl te ontwikkelen en zodoende minder kleding te kopen. Maar helemaal eerlijk is die focus op de consument niet, als modeketens ondertussen hun goddelijke gang kunnen gaan.

Juist de industrie moet financieel geprikkeld worden om de mode te verduurzamen. Bedrijven extra belasten kan op verschillende manieren, als het ze maar aanspoort om kleding bijvoorbeeld dichter bij huis, met minder schadelijke chemicaliën en tegen leefbare lonen te laten maken. Dat gebeurt op dit moment niet of nauwelijks. De mode-industrie is een van de minst gereguleerde sectoren ter wereld. De Fransen gaan in de nieuwe wet niet verder dan een mogelijk reclameverbod voor fast fashion en het eisen van betere informatievoorziening vanuit merken.

Anti-wegkijkwet

Toch gloort er een beetje hoop. Afgelopen week werden de EU-lidstaten het eens over de zogenoemde anti-wegkijkwet. Als die wet ook door het Europees parlement wordt goedgekeurd, zijn bedrijven in de Europese Unie straks verplicht om onder meer uitbuiting en milieuvervuiling in hun productieketen te voorkomen. Doen ze dat niet, dan kunnen er boetes worden opgelegd en juridische procedures worden gestart. Een flinke stok achter de deur.

Maar als de wet er daadwerkelijk komt, gaat de regelgeving op zijn vroegst in 2027 in. Bovendien gaan de regels alleen gelden voor (mode)bedrijven met minstens duizend medewerkers en een jaaromzet vanaf 450 miljoen euro. Kleinere producenten in Europa, en de grote jongens daarbuiten, hoeven zich er niet druk om te maken. Nog steeds ligt de verantwoordelijkheid om te verduurzamen daarmee voor een groot deel bij ons, als winkelend publiek. En om dat te voelen in je portemonnee hoef je geen Française te zijn. Het is daarom de hoogste tijd dat overheid, bedrijfsleven en consument samen aan een duurzamere mode-industrie werken. Alleen de consument belasten voor fast fashion is een easy way out (hoe zeg je dat op z’n Frans?) en waarschijnlijk – Frankrijk gaat het ervaren – weinig effectief.