Het besluit maakt deel uit van een bredere aanscherping van de wetgeving op het gebied van duurzame mode. Dit met nieuwe beleidsmaatregelen op het gebied van ecodesign, greenwashing en textielafval die de komende jaren geleidelijk worden ingevoerd. Het verbod op het vernietigen van onverkochte kleding zal een van de langere termijn zijn. Grote bedrijven hebben twee jaar de tijd om hieraan te voldoen en het MKB heeft tot zes jaar de tijd gekregen.

‘Dirty secret’ 

Voor velen is dit een welkome beslissing die indirect de controversiële onderwerpen overproductie en ontgroening aanpakt. Beleidsmakers vertellen merken misschien niet direct dat ze minder moeten produceren of dat ze een limiet stellen aan het aantal eenheden dat ze per jaar mogen maken. Maar ze straffen degenen die te veel produceren en dat is een stap in de goede richting. Eco-Age duurzaamheidsadviseur Philippa Grogan: “Dit is al zo lang een dirty secret van de mode-industrie. Het verbod zal op zichzelf geen einde maken aan overproductie. Maar hopelijk dwingt het merken beter georganiseerd, verantwoordelijker en minder hebzuchtig te zijn.”

Volgens Scott Lipinski, CEO van Fashion Council Germany en de European Fashion Alliance (EFA), moeten er nog wat knopen worden doorgehakt. De EFA roept de EU op om te verduidelijken wat ze bedoelt met “onverkochte goederen” en “vernietiging”. Voor de EFA betekenen onverkochte goederen dat ze geschikt zijn voor consumptie of verkoop (met uitzondering van vervalsingen, monsters of prototypes). “Onze industrie is ook sterk betrokken bij de ontwikkeling van nieuwe praktijken zoals revisie en upcycling, die een tweede leven geven aan onverkochte producten en creatieve vrijheid mogelijk maken. En we zijn sterk gekant tegen elk verbod dat een einde zou maken aan deze praktijken.”

Overproductie en vernietiging 

De vraag wat er met deze onverkochte goederen gebeurt als ze niet vernietigd worden, is echter nog niet beantwoord. “Worden ze over de hele wereld verscheept? Worden ze hergebruikt als deadstock of versnipperd en gedowncycled? Zullen outletwinkels een overvloed aan voorraad hebben om te verkopen?” vraagt Grogan zich af.

Grote bedrijven moeten ook bekendmaken hoeveel onverkochte consumentenproducten ze elk jaar weggooien en waarom. Een regel waarvan de EU hoopt dat hij overproductie en vernietiging zal tegengaan. De EFA, die bij de EU lobbyt namens de mode-industrie en de verschillende Europese moderaden, maakt zich zorgen over de gevolgen voor de reputatie van merken. “Gezien het risico van zo’n openbaarmaking vanuit zakelijk en concurrentieoogpunt, verzoeken wij dat deze uitsluitend wordt verstrekt aan de Commissie of een bevoegde nationale autoriteit”, aldus Lipinski.

Hét moment voor innovaties 

Volgens Dio Kurazawa, oprichter van adviesbureau voor duurzame mode The Bear Scouts, is dit een kans voor merken om de flexibiliteit van de toeleveringsketen te vergroten en af te stappen van het groothandelsmodel. “Dit is het moment om innovaties als pre-order en productie op aanvraag te ondersteunen”, zegt hij. “Het is ook een kans voor merken om met AI te spelen. Technologie kan merken helpen bewuster om te gaan met wat ze maken, zodat ze in eerste instantie minder onverkochte spullen hebben.”

Grogan is al even optimistisch over wat dit zou kunnen betekenen voor duurzame mode in het algemeen. “Dit is ambitieuzer dan het oorspronkelijke voorstel van de EU. Het toont de bereidheid van beleidsmakers om een robuuster systeem te creëren”, zegt ze. “Een verbod op het vernietigen van onverkochte kleding kan merken ertoe zetten hun productiemodellen te herzien en mogelijk hun collecties beter te voorspellen.”

Een van de nog openstaande vragen gaat over de handhaving. Keer op keer gebruikten merken het gebrek aan transparantie in de toeleveringsketen als excuus voor slecht gedrag. Een deel van de uitdaging van het nieuwe verbod van de EU zal zijn om te bewijzen dat merken onverkochte goederen vernietigen. Om nog maar te zwijgen over hoe ze dat doen en in welke mate, zegt Kurazawa. “Íemand weet natuurlijk wat er gebeurt en waar, maar geldt dat ook voor de EU?”

Dit artikel is oorspronkelijk gepubliceerd op Vogue Business.