Wat doet cola zero met je gezondheid? De feiten op een rij

Het heeft de perfecte balans: het knisperende geluid, het mondgevoel, de zoete smaak die doet denken aan vanille, citrus en een vleugje karamel. Oké, het is duidelijk dat mijn gedachten de laatste tijd weer wat vaker afdwalen naar cola. Het liefst met een schijfje citroen en heel veel ijs. Misschien komt het door de stijgende temperaturen, die vragen om iets fris en bruisends. Of misschien is het gewoon die glamoureuze pauze in blikvorm waar je op kantoor ineens hevig naar verlangt. En dan komt het moment van de keuze: ga je voor de klassieke variant met suiker, de vertrouwde light of toch de ogenschijnlijk gezonde cola zero? Maar ja: is cola zero ook goed voor je gezondheid?

Een icoon in blikvorm: cola zero

Toen cola begin 20e eeuw haar intrede deed in Nederland, kon niemand vermoeden dat deze drank zou uitgroeien tot een cultureel fenomeen. Vandaag de dag is cola méér dan een frisdrank: het is een symbool. Op TikTok spreken sommigen zelfs van een fridge cigarette: een poëtische benaming voor die korte ontsnapping aan je dag, een moment van pauze met een vleugje ritueel.

Elke week onze beste artikelen in je inbox? Schrijf je hier in voor de Vogue-nieuwsbrief.

Gezond is frisdrank natuurlijk nooit echt geweest. Maar de zero-variant heeft zeker voordelen ten opzichte van de klassieke variant. Wie bewuster met voeding omgaat, kiest sneller voor light of zero vanwege het gebrek aan suiker. Dat merkt ook Maartje Boot van het Voedingscentrum: “Zero is een bekende term geworden”, zegt ze. “Je ziet het niet alleen op frisdranken, maar ook op ontbijtgranen en zuiveldranken. Het verkoopt goed, omdat het direct duidelijk maakt: hier zit géén suiker in.” Toch is het geen officiële voedingsclaim. Het is dus altijd goed om de verpakking nog even om te draaien als je wil weten hoeveel suiker erin zit.

Light of Zero

Ook de Diet Coke (in Nederland bekend als de lightvariant) is nog steeds verkrijgbaar, al lijkt die langzaam te worden verdrongen door cola zero. Qua voedingswaarde is het verschil minimaal. Per 100 milliliter bevat cola zero ongeveer 0,3 calorieën, cola light 0,2. Ook suiker, vet en koolhydraten staan op nul.

Het verschil zit vooral in de smaak. Cola light bevat citroenzuur en smaakt daardoor iets frisser, terwijl cola zero neigt naar het origineel. Uiteindelijk is het dus een kwestie van voorkeur. “Kies vooral de variant die je lekker vindt”, zegt Boot. “Dan geniet je er ook echt van.”

Wat zit er eigenlijk in?

Wie ooit met een blikje in de hand de ingrediëntenlijst probeerde te ontcijferen, weet dat het snel een doolhof wordt: E-338? Aspartaam? Voor de gemiddelde consument zeggen deze termen weinig. Toch is er volgens Boot geen reden tot paniek.

Alle E-nummers die in Europa zijn toegestaan, zijn uitvoerig getest en goedgekeurd door de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid (EFSA). Zij bepalen niet alleen of een stof veilig is, maar ook in welke hoeveelheid. Voor aspartaam geldt bijvoorbeeld een aanvaardbare dagelijkse inname van 40 milligram per kilo lichaamsgewicht.

“Een volwassene van 70 kilo zou meer dan 4,5 liter light-frisdrank per dag moeten drinken om daarboven te komen”, aldus Boot. De ingrediëntenlijst zelf vertelt trouwens ook iets: het eerste ingrediënt is altijd het meest aanwezig. Bij gewone cola staat suiker vaak in de top drie. Bij cola zero of cola light ontbreekt het woord ‘suiker’ meestal, en duiken in plaats daarvan zoetstoffen op.

Zoet, zonder suiker

Wat opvalt, zegt Boot, is dat er steeds meer aandacht is voor de hoeveelheid suiker in frisdrank. Fabrikanten verlagen het suikergehalte en voegen vaker zoetstoffen toe, ook aan reguliere frisdranken. Tegelijkertijd verschijnen er op etiketten steeds vaker termen als minder suiker, zero sugar of light. “Maar dat betekent niet automatisch dat het product gezond is”, benadrukt ze.

Zero-dranken bevatten dan misschien nauwelijks calorieën, ze zijn natuurlijk niet per se gezond. En dus is cola zero dus niet goed voor je gezondheid. Toch hebben ze wel degelijk een paar voordelen ten opzichte van suikerhoudende varianten. Zo verhogen frisdranken met suiker, zoals gewone cola, de kans op overgewicht en diabetes type 2.

“Suiker laat je bloedsuiker sneller stijgen”, zegt Boot. “En zoetstoffen doen dat veel minder.” Ook voor je tanden maakt het verschil: zoetstoffen veroorzaken geen gaatjes, terwijl suiker dat wel doet. “Maar”, voegt Boot toe, “ook in zero-frisdranken zitten zuren, en die kunnen het glazuur van je tanden aantasten.”

Met andere woorden: het is niet perfect, maar als je minder suiker en calorieën wil binnenkrijgen, dan kan een cola zero- of lightvariant wél een slimme keuze zijn en dus beter voor je gezondheid dan een klassieke variant.

Guilt-free met een schijfje citroen

Het beste blijft natuurlijk water, thee of koffie (met mate). Maar dat we verlangen naar afwisseling is logisch. “Zelf vind ik het heel leuk om bij bezoek thuis grote karaffen water neer te zetten met frambozen en munt”, zegt Boot. “Of bruisend water uit mijn bruiswaterapparaat, net even iets anders dan een gewoon glas water.”

Toch zin in iets met bubbels en smaak? Dat mag natuurlijk. Cola zero staat misschien niet in de top van voedzame dranken, maar het sluit niets uit. Binnen een gebalanceerd voedingspatroon is er ruimte voor een glas frisdrank. Zéker als bewuste keuze. Met ijs. Met een schijfje citroen. En vooral: zonder schuldgevoel.