De perimenopauze markeert de overgang naar de menopauze en luidt een periode in die voor veel vrouwen zowel lichamelijk als emotioneel uitdagend is. In deze jaren beginnen de hormonen onregelmatig te schommelen, wat invloed kan hebben op bijna alle lichaamsfuncties, maar vooral op de slaap. Veel vrouwen ervaren in deze fase voor het eerst plotseling nachtelijk ontwaken, opvliegers of een onbeheersbaar, onrustig gevoel van ‘aan’ staan. Maar hoe kun je omgaan met die plotselinge slaapproblemen? Moet je er simpelweg doorheen, of kun je je slaap ondanks de hormonale veranderingen verbeteren en weer in balans brengen?
Een expert die hier antwoorden op heeft, is gynaecoloog en gecertificeerd menopauzespecialist dr. Christina Enzmann. Zij legt uit wat er in deze periode van perimenopauze in het lichaam gebeurt en hoe vrouwen in deze gevoelige levensfase opnieuw kunnen leren om goed te slapen.
Slapen tijdens de perimenopauze
Vooraf legt Enzmann in gesprek met Vogue uit wat er precies in het lichaam van een vrouw gebeurt tijdens de perimenopauze. In deze fase begint de hormoonproductie van de eierstokken te schommelen. Vooral progesteron en later ook oestrogeen zijn hierbij betrokken. De veranderingen verlopen geleidelijk, maar hebben grote invloed op processen die, aldus Enzmann, direct verbonden zijn met het slaap-waakritme.
Via deze link meld je je aan bij ons nieuwe Instagram Channel Before it’s in Vogue
Zo zijn slaap en lichaamstemperatuur bijvoorbeeld nauw met elkaar verbonden. Wanneer het oestrogeenniveau daalt, “verstoort dat de thermoregulatie”, wat op zijn beurt nachtelijke opvliegers en zweetaanvallen veroorzaakt en zo de slaap onderbreekt. Maar dat is nog niet alles: volgens Enzmann leidt de hormonale verandering vaak ook tot een stijging van het cortisolniveau, het belangrijkste stresshormoon van het lichaam. Daardoor kan er een dysfunctie van de HPA-as (hypothalamus-hypofyse-bijnieras) ontstaan, die de slaap nog verder verstoort.
Veel vrouwen vertellen dat ze zich ’s avonds uitgeput voelen, maar toch klaarwakker in bed liggen. “In het Engels noemen we dat tired but wired”, zegt Enzmann. “Dan word je steeds midden in de nacht wakker, vaak met malende gedachten, stressgevoel of innerlijke onrust.”
Ook de bloedsuikerspiegel speelt een belangrijke rol. Wanneer die door voeding of stress sterk schommelt, blijft het insulinegehalte voortdurend verhoogd, wat op zijn beurt het cortisolniveau verder opdrijft. “Dat is een vicieuze cirkel”, legt Enzmann uit, “die de slaapkwaliteit aanzienlijk kan verstoren.”
