Wanneer de zon schijnt, smaakt een frisse spritz op het terras als hét ultieme zomergevoel. Totdat je bedenkt dat je morgenochtend een sportklasje hebt geboekt. Dan smaakt die spritz ineens wat minder sprankelend – misschien zelfs een tikkeltje bitter. Gelukkig is daar zebra striping, een fenomeen dat precies dát probleem tackelt.
Zebra striping?
Ja, zebra striping. Misschien heb je de term al eens voorbij zien komen – en nee, het heeft niets te maken met het dier of de print. Het idee is simpel: je wisselt alcoholische drankjes af met alcoholvrije opties. Je hoeft dus niet langer te kiezen tussen ‘wel of niet drinken’. Je doet gewoon allebei. De persoon die net een mocktail dronk, nipt even later net zo vrolijk aan een glas wijn. En dat heeft zo z’n voordelen: je kunt langer doorfeesten, je houdt de controle én de kater blijft vaak uit. Ideaal voor iedereen die graag meedoet met de gezelligheid, maar toch de regie in eigen hand wil houden.
Werkt het echt? Ja, minder drinken is namelijk altijd een goed idee. We weten inmiddels hoe schadelijk alcohol voor je lichaam kan zijn, dus bewust kiezen is zeker geen overbodige luxe. “De bewustwording van het feit dat er ook schadelijke kanten aan alcohol zitten – dat vind ik echt een grote winst”, zegt Lex Lemmers van het Trimbos-instituut. “Zebra striping biedt mensen de mogelijkheid om minder te drinken, zonder dat ze zich volledig hoeven te onthouden van alcohol.”
Toch waarschuwt Lemmers voor schijnveiligheid. “Het risico is dat zebra striping je het gevoel geeft dat je geen schade oploopt – terwijl alcohol altijd een schadelijk effect heeft. Zelfs als je het afwisselt. Alcohol blijft alcohol.”
Maatschappelijke verschuiving
Zebra striping is geen op zichzelf staande hype, maar past in een bredere culturele verschuiving richting sober curiosity. Steeds meer mensen, vooral jongeren, heroverwegen hun relatie met alcohol. Van Dry January tot dry tripping (een vakantie zonder een druppel alcohol): minderen is niet langer saai, maar een bewuste keuze.
Wat vroeger werd geassocieerd met zwangerschap of verslaving, is nu een lifestyle. We zijn collectief bezig met gezonder leven – we sporten meer, we hebben een proteïne-obsessie, supplementen zijn er in allerlei vormen en maten, enzovoort. “Overmatig alcoholgebruik past daar gewoon niet bij”, zegt Lemmers. Ook het type drinkgedrag verschilt per generatie, merkt het Trimbos op. Waar jongeren eerder aan bingedrinking doen – in korte tijd veel drinken – zijn oudere generaties vaker gewoontedrinkers. Denk aan elke dag ‘even een wijntje bij het eten’.
Dat alcoholgebruik zo genormaliseerd is, heeft ook te maken met groepsdruk. “Het mooie is natuurlijk dat wanneer je zo’n fenomeen krijgt als zebra striping, dat dat ook een positief effect kan hebben op anderen”, aldus Lemmers. Of het echt de norm gaat worden, is natuurlijk nog maar de vraag. Maar alcohol minderen lijkt in ieder geval geen tijdelijke trend te zijn. “Bewust met alcohol omgaan is ook niet echt het gevolg van een campagne geweest. Het was een ontwikkeling binnen de groep zelf.”
