victoria-beckham-en-het-slopende-lichaamsbeeld-van-vrouwen-in-de-jaren-2000-367805
©Getty Images

Ik denk dat we het er inmiddels allemaal over eens kunnen zijn dat de manier waarop in de jaren negentig en nul over beroemde vrouwen werd gesproken, enorm schadelijk was voor het vrouwelijk lichaamsbeeld. Als je daar nog steeds niet van overtuigd bent, luister dan maar eens naar wat Victoria Beckham daar nu openhartig over vertelt.

Victoria Beckham over lichaamsbeeld

In haar nieuwe driedelige Netflix-documentaireserie vertelt de voormalige Spice Girl over haar eetstoornis, “na jaren van speculatie!”, zoals sommige media het nog steeds verwoorden. Speculatie die zij zelf hebben aangewakkerd, inderdaad. Of gaat er dan geen belletje rinkelen? Victoria Beckham, inmiddels 51 jaar oud, legt uit dat ze “goed werd in liegen” en eigenlijk nooit eerlijk was tegen haar ouders over haar ongezonde relatie met eten. Ze voegde daaraan toe: “Het heeft echt invloed op je als je constant te horen krijgt dat je niet goed genoeg bent.”

Via deze link meld je je aan bij ons nieuwe Instagram Channel Before it’s in Vogue

Giftige cultuur rondom lichaamsbeeld in de jaren 2000

Veel vrouwen zullen zich hier zonder twijfel in herkennen. De cultuur rond lichaamsbeeld was in die tijd extreem giftig en beschamend. Hoewel we de afgelopen jaren misschien iets bewuster zijn geworden, keek er destijds niemand van op.

Vrouwen werden voor gek gezet, gepord en belachelijk gemaakt in programma’s als What Not to Wear, America’s Next Top Model (smize!) en 10 Years Younger. Denk aan de film Bridget Jones’s Diary, waarin Bridget als ‘dik’ werd beschouwd omdat ze meer dan 57 kilo (nine stone) woog. En dan Charlotte Church, die het lef had om maat 40 te dragen – hoe durfde ze? Volkomen normale lichamen werden in roddelbladen met rode cirkels gemarkeerd als iets om je voor te schamen. Cellulitis was de vijand, en zelfs de toen nog tiener Britney Spears werd op tv naar haar borsten gevraagd.

Ongezonde idealen

We slikten het als zoete koek. Er was een onverzadigbare honger naar verhalen over het lichaam en gedrag van beroemde vrouwen. Het was volkomen genormaliseerd. Je kon destijds niet om de obsessie met maatje nul heen, met de uitstekende heupbotten van Mischa Barton, Nicole Richie en Keira Knightley als ideaalbeeld. De boodschap was duidelijk: vrouwen mochten nooit tevreden zijn met hoe ze eruitzagen. Je zou je bijna afvragen waarom velen van ons sinds 1998 het gevoel hebben dat we niet goed genoeg zijn.

Victoria openhartig

In de documentaire worden we met onze neus op de feiten gedrukt. Het is ongelofelijk hoe Victoria kort na de geboorte van haar eerste kind, Brooklyn, op de weegschaal werd gezet door Chris Evans, live op televisie. “Vijftig kilo, dat is niet slecht!”, roept hij uit. Vervolgens verschijnen al snel de krantenkoppen: “Ze is uitgehongerd”, “Ze gooit zichzelf weg”, “Podgy Posh”, “Veel te dun”. Ook een andere mannelijke talkshowhost spreekt schaamteloos over hoe Beckham zo mager wordt dat haar Gucci-pak van haar lichaam glijdt terwijl ze langzaam afsterft. Ongelofelijk. Daarnaast kreeg ze voortdurend anorexiabeschuldigingen naar haar hoofd geslingerd. Geen wonder dat David Beckham zegt dat hij de grappige, trainingspakdragende, wijnliefhebbende vrouw die hij privé kende, voor zijn ogen zag verdwijnen.

Onrealistische schoonheidsnormen

Een fragment uit een artikel dat destijds over haar werd geschreven, luidt: “Elf dagen na de bevalling had ze nog steeds wat extra gewicht en kon haar sombere uitstraling haar worden vergeven.” Elf maanden na de geboorte van mijn zoon zou ik iedereen die zulke opmerkingen over mij had gemaakt, een klap kunnen verkopen. Tegelijkertijd gaf het me ook het gevoel dat mijn enige optie was om maar te proberen te voldoen aan die onmogelijke schoonheidsnormen.

“Ik begon echt helemaal aan mezelf te twijfelen en hield niet meer van mezelf”, zegt Beckham in de serie. “Ik liet me door al die negativiteit beïnvloeden. Op een gegeven moment wist ik niet meer wat ik zag als ik in de spiegel keek. Was ik dan toch dik? Of juist te dun? Je raakt je grip op de realiteit volledig kwijt. Ik was gewoon heel kritisch op mezelf. Ik was het niet eens met wat ik zag.”

Externe voldoening

Dat maakt me eigenlijk enorm verdrietig, want het is niet haar schuld. Beckham “liet zich” er niet door beïnvloeden – het was onvermijdelijk. Wie niet? Maar natuurlijk ligt de fout bij ons vrouwen als we niet aan de verwachtingen voldoen, door er niet op een bepaalde manier uit te zien. De keerzijde daarvan is de intense externe voldoening die gepaard gaat met het moment van minimale acceptatie. Zo was ik dolblij toen ik in 2002 tot “beste billen” van de introductieweek werd verkozen (is er iets dat meer jaren 2000 schreeuwt dan dat?). Ik stond er geen moment bij stil dat het eigenlijk enorm vrouwonvriendelijk was om zo op mijn uiterlijk beoordeeld te worden. We hadden het destijds met z’n allen genormaliseerd.

Nooit ‘goed genoeg’

Maar dat geldt niet alleen voor vrouwen die te maken hebben gehad met een eetstoornis. Hoeveel van ons hebben stiekem onszelf niet een schouderklopje gegeven omdat we een maaltijd hebben overgeslagen? Of voelden ons trots na alleen een kom cornflakes als lunch en avondeten? Hoeveel van ons horen nog steeds dat stemmetje in ons hoofd dat zegt dat we lelijk, te dik, te dun of waardeloos zijn? In kleedkamers, op het strand, in de sportschool, voor de spiegel in onze slaapkamer? Er is altijd wel iets om kritiek op te hebben, en we zijn nooit goed genoeg. Vrouwen zijn te klein, te groot, te oud (maar zelden te jong) of te luidruchtig. En zelfs die beroemdheden – waaronder de laatste jaren ook influencers – die we zo graag willen evenaren, voelen zich nog steeds niet goed genoeg.

Is dat niet vermoeiend? Zijn we het niet zat? Zoals Beckham het zegt: “Ik wil liever niet zo iemand zijn.” En ik denk dat veel van ons vrouwen zich daar maar al te graag bij aansluiten.

Dit artikel is oorspronkelijk gepubliceerd door Vogue UK.