ik-begin-elke-dag-mijn-ochtend-met-een-warm-ontbijt-en-dit-zijn-de-voordelen-374374
©Sanne van Lierop
Met de donkere winterdagen is er niets dat je zo makkelijk uit bed krijgt als een warm ontbijt. Een sprankje geluk en troost in de ochtend, voordat je de deur uitvliegt om de kou en regen van onze Hollandse winters te trotseren. En wat blijkt? Naast dat het een fijne start van je dag is, heeft warm ontbijten ook handige gezondheidsvoordelen. Waarom ook jij ermee zou moeten beginnen? Dat leggen we met hulp van deskundigen hieronder uit.

Waarom een warm ontbijt goed voor je is

In de koude maanden zoeken we vanzelf meer warmte op. Zo drinken de meesten mensen liever een dampende kop thee, slapen we met een kruik én kiezen we vaker voor warm eten. Toch blijven sommige mensen vasthouden aan een snelle boterham of een bakje yoghurt. Handig misschien, maar een warm ontbijt doet veel meer voor je lichaam. Het helpt je spijsvertering op gang, houdt je energieniveau stabiel gedurende de dag en — voor veel vrouwen — kan het nóg belangrijker zijn. Maar wat zijn die gezondheidsvoordelen precies? En hoe haal je er optimaal voordeel uit?

Elke week onze beste artikelen in je inbox? Schrijf je hier in voor de Vogue-nieuwsbrief

Sterk verteringsstelsel

Heb je last van een opgeblazen gevoel, een rommelige maag of buikpijn? Dat zijn allemaal signalen die kunnen wijzen op een verstoorde darmgezondheid. Desirée Domacassé, gezondheidswetenschapper en -therapeut bij Natuur Diëtisten Nederland, wijst ons op een oud Ayurvedisch gezegde: “Je bent niet wat je eet, maar wat je verteert.” Het belang van een goed werkende spijsvertering is niet te onderschatten, benadrukt ze. “Er wordt steeds meer bewijs gevonden voor de rol van gezonde darmen in ons algehele welzijn — ook mentaal.”

En precies daar draagt een warm ontbijt aan bij. Een warm ontbijt ondersteunt namelijk de spijsvertering, doordat je maagsappen en enzymen gestimuleerd worden, legt Desirée uit. “Dit bevordert de opname van voedingsstoffen en verbetert de omgeving waarin je 100 triljoen bacteriën, je darmflora, leven. Hoe beter deze omgeving, hoe meer verschillende gunstige bacteriën kunnen overleven en zich kunnen vermenigvuldigen, wat je gezondheid weer ten goede komt.”

Ze bevestigt dat warm ontbijten je spijsvertering ondersteunt die gedurende je cyclus soms trager en soms actiever werkt. “Maar ook tijdens zwangerschap, perimenopauze of een burn-out heeft je lichaam extra baat bij warme, makkelijk verteerbare voeding”, aldus Domacassé.

De verteringsvoordelen van een warm ontbijt komen vrij door het opwarmen, koken of stomen van bepaalde voedingsmiddelen. “Die processen zorgen ervoor dat voedingsstoffen beter beschikbaar worden. In rauw voedsel zitten vaak juist meer enzymen en antioxidanten”, legt Domacassé uit. “Maar door het koken worden bepaalde complexe structuren afgebroken, waardoor je lichaam ze beter kan opnemen. Bij een sterke vertering kun je deze voedingsstoffen goed absorberen, maar voor veel mensen geldt dat warm eten hierbij ondersteunt.”

Verzadiging, eetlust en energiebalans

Ook voor een gezonde eetlust is warm ontbijten een enorme gamechanger. Want wat is er vervelender dan een ontbijt eten en een uur later alweer trek hebben? Of, nog erger, hangry aan je dag beginnen?

Warmte heeft veel voordelen, maar het draait natuurlijk óók om wat je verwarmt. Volgens Domacassé is een warm ontbijt met eiwitten en complexe koolhydraten het allerbeste. “Bij die combinatie komen stoffen vrij die verantwoordelijk zijn voor je verzadiging, je eetlust en je glucose-stofwisseling.”

Ze verwijst naar de hormonen GLP-1 en PYY. “GLP-1 en PYY spelen een belangrijke rol in je bloedsuikermanagement. Ze beïnvloeden je insulinegevoeligheid, wat essentieel is om je bloedsuikerspiegel stabiel te houden”, zegt ze. “Ook je ghreline (hongerhormoon) en leptine (verzadigingshormoon) komen beter in balans gedurende de dag.” Ze benadrukt dat dit voor perimenopauzale vrouwen bijzonder waardevol is, omdat stabiele bloedsuikers veel bijdraagt aan hun algehele welzijn.

Orthomoleculair voedingscoach Karlijn Audenaerde van The LunarBody is het daarmee eens. “Een warm, vezelrijk en eiwitrijk ontbijt stabiliseert je bloedsuiker.” Onderaan dit artikel vind je een van haar ontbijtrecepten waarmee je thuis meteen aan de slag kunt.

Hormoonbalans 

Wat doet een warm ontbijt specifiek voor vrouwen? Desirée legt uit dat onze cyclus invloed heeft op de darmflora, en andersom. “In je darmen zit het estrobolome: een verzameling genen die betrokken zijn bij de oestrogeenstofwisseling. Je estrobolome reageert sterk op je voedingspatroon én op regelmaat in je eetmomenten.” Beide factoren helpen je hormonen efficiënter te laten werken.

Menstruatiecyclus

Warm ontbijten werkt bovendien ondersteunend voor je menstruatiecyclus. Legt Karlijn Audenaerde uit. “In de ochtend maakt je lichaam het meeste cortisol aan. Je natuurlijke ‘wakker worden hormoon’. Bij een koud ontbijt (zeker bevroren of direct uit de koelkast) moet je lichaam extra hard werken om op te warmen, waardoor je cortisol nóg hoger wordt.”

Daarom raadt zij juist een warm, vezelrijk en eiwitrijk ontbijt aan. Volgens haar doet het precies het tegenovergestelde: “Het helpt het lichaam én het zenuwstelsel tot rust te komen, voorkomt onnodige cortisolpieken, houdt progesteron en oestrogeen in balans, ondersteunt je ovulatie én maakt de luteale fase zachter.”

Ook benadrukt ze dat ons lichaam extra warmte nodig heeft tijdens stress of vermoeidheid. Domacassé vult aan dat warm ontbijten vooral verschil maakt wanneer er veel hormonale veranderingen plaatsvinden. Zoals in de herfst- en winterperiode, of tijdens de luteale fase en menstruatie. Maar, zegt ze: “Zelfs in de zomer is een ontbijt op kamertemperatuur beter dan ijskoud. Het houdt je energie stabiel en voorkomt hormonale disbalans.”

Seizoensgewijs 

Voedingscoach Saskia Rietveld van The LunarBody werkt met vier fasen van de cyclus, die ze koppelt aan de seizoenen van het jaar:

Winter (menstruatie): deze periode vraagt om warme, zachte en voedende gerechten. Denk aan havermout, stoofappels, warme granola.

Lente (folliculaire fase): lichte, frisse gerechten die nog steeds voedzaam zijn, zoals warme courgettepannenkoekjes, warme yoghurtbowls of zoats (zucchini oats).

Zomer (ovulatie): je metabolisme draait hoger; focus op eiwitten en gezonde vetten zoals shakshuka, scrambled eggs of yoghurt met warme toppings.

Herfst (luteale fase): behoefte aan warmte, rust en stabiliteit. Denk aan pompoenhavermout, warme ei-wraps of proteïnebowls.

Warme ontbijtrecepten 

Warm ontbijten maakt dus op veel vlakken verschil. Afhankelijk van je persoonlijke behoefte én van wat je kiest om te eten. Onderstaande recepten helpen je op weg, zodat je direct kunt profiteren van de gezondheidsvoordelen. Niet alleen in de herfst en winter, maar het hele jaar door.

Apple Crumble ontbijt van Sanne van Lierop

Ingrediënten (1 schaal)

  • 110 gram havermout
  • 60 gram havermeel
  • 30 gram kokosbloesemsuiker
  • 1,5 theelepel kaneel
  • 45 gram (plantaardige) boter op kamertemperatuur
  • 2 appels
  • 2 eetlepels maple syrup

Bereidingswijze

  • Schil de appels en snijd ze vervolgens in plakjes.
  • Verhit wat (kokos)olie in een koekenpan en doe hier de appels bij met wat kaneel, maple syrup, en twee eetlepels water.
  • Meng alle over overige ingrediënten voor de crumble in een ovenschaal.
  • Verdeel de appelschijfjes over de ovenschaal. Strooi hier vervolgens de crumble overheen.
  • Zet in de oven voor 30 minuten op 190 graden.

Havermout met pumpkin spice van The LunarBody

Ingrediënten (1 portie)

  • 150 gram ongezoete amandelmelk
  • 70 gram appel (geraspt of in kleine stukjes)
  • 70 gram geraspte wortel
  • 35 gram havermout
  • 5 gram lijnzaad
  • 8 gram pompoenpitten
  • 3 gram pumpkin spice- of koekkruiden
  • 20 gram vanille-eiwitpoeder (wei)
  • 1 gram zout

Bereidingswijze

  • Rasp de wortel en snijd of rasp de appel in kleine stukjes.
  • Doe de havermout, amandelmelk, wortel, appel en pumpkin spice in een steelpannetje.
  • Breng het geheel rustig aan de kook en laat het 7 à 8 minuten pruttelen tot de appel zacht wordt.
  • Roer daarna het lijnzaad, de pompoenpitten en eventueel een beetje vanille-extract door de pap.
  • Serveer direct of bewaar afgedekt in de koelkast.

Tip: Houd je van een bite? Voeg de pompoenpitten pas vlak voor het eten toe. Je kunt de bowl de volgende dag ook even opwarmen met een scheutje extra amandelmelk.